Dinimizde, ibadetler arasında özel bir yere sahip olan oruç ibadeti, belirli günlerde tutulması gereken bir ibadetken, bazı özel günlerde ise tutulması yasaklanmıştır.
Oruç tutmanın yasaklandığı veya hoş karşılanmadığı günleri bu yazımızda paylaşıyoruz.
Oruç tutulmasının yasak olduğu günler ve nedenleri
1-Bayram Günleri
Ramazan ve Kurban bayramı günleri, oruç tutulmasının yasak olduğu günlerin başında gelmektedir.
Hz. Peygamber (s.a.s.) iki vakitte oruç tutulmayacağını bildirmiştir ki, birisi Ramazan Bayramının birinci günü, diğeri Kurban Bayramı günleridir (Buhârî, Savm/Müslim, Sıyâm)
Ramazan Bayramı günleri, müminlerin bir ay boyunca gösterdikleri sabır ve ibadetin ardından Allah’ın lütfu olarak verilen ödül günleridir.
Kurban bayramı günleri de özel ikram ve ziyafet günleridir. Allah için kurbanların kesildiği Kurban Bayramı günleri de ziyafet günleridir. Hz. Peygamber (s.a.s.) teşrik günlerinin yeme, içme ve Allah’ı anma günleri olduğunu belirtmiştir (Müslim, Sıyâm)
Bayram günlerinde oruç tutmanın yasak olmasının nedeni, bu günlerin yeme, içme ve sevinçle geçirilmesi gereken zamanlar olmasıdır. Allah'ın ikramı olan bu günleri oruçlu geçirmek doğru bulunmamıştır.
Ramazan Bayramının sadece birinci gününde ve Kurban Bayramının dört gününde oruç tutmak yasaktır.
2- Hac İbadeti İle İlgili Günler
Zilhicce ayının 8. ve 9. günlerinde, yani terviye ve arefe günlerinde, özellikle hacıların oruç tutmaması tavsiye edilir. Bu tavsiyenin nedeni, hac ibadeti sırasında müminlerin daha zinde ve canlı olmalarıdır.
Hz. Peygamber (s.a.s.), arefe günü Arafat’ta olanların oruç tutmalarını yasaklamıştır (Ebû Dâvûd, Savm, İbn Mâce, Sıyâm )
3-Oruç tutmanın mekruh olduğu diğer özel günler
A) Âşûrâ günü, yani Muharrem ayının 10. gününde sadece oruç tutmak: sadece âşûrâ gününde (Muharrem ayının 10. gününde) oruç tutmak, Yahudilere benzemek ve onları taklit etmek anlamını içerdiği için mekruh görülmüştür (Müslim, Sıyâm) Bu sebeble Aşure günü, önceki gün veya sonraki günle birlikte en az 2 gün oruç tutulur. Yine bu anlayışla Cuma günü, Cumartesi günü ve Pazar gününe özel, tek gün oruç tutulmaz. Bu günlerde tutulan oruçların öncesi veya sonrası günler ile çift tutulması tavsiye edilir.
B) Şaban ayının son gününde, Ramazan’ın başlangıcında şüphe olan günlerde oruç tutmak: Şek günü (Şaban ayının sonuna gelip, Şaban’dan mı yoksa Ramazan’dan mı olduğunda şüphe edilen gün) oruç tutmak mekruhtur. Hz. Peygamber (s.a.s.) Ramazan’ı bir veya iki gün önceden oruç tutarak karşılamayı yasaklamıştır (Buhârî, Savm, 14/Müslim, Sıyâm)
C) İki veya daha fazla günü bir arada iftar etmeksizin birleştirerek oruç tutmak, yani visal orucu, dinimizde mekruh görülmüştür. Hz. Âişe’nin belirttiğine göre Hz. Peygamber (s.a.s.) visal orucu tutmalarını yasaklamış; kendisinin bu şekilde oruç tuttuğu hatırlatılınca da “Ben sizin gibi değilim; beni Rabbim yedirir, içirir.” buyurmuştur. (Müslim, Sıyam)
Din İşleri Yüksek Kurulu'nun 12.07.2017 tarihinde yaptığı açıklamaya göre, özellikle bayram günlerinde oruç tutmanın yasaklanmasının nedeni, bu günlerin toplumsal dayanışma ve sevincin paylaşıldığı özel zamanlar olmasıdır.
Ramazan Bayramının birinci gününde ve Kurban Bayramının dört gününde oruç tutmak tahrîmen mekruhtur.
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar
