BORSA HARAM MI?
Pay (hisse) senedi, anonim şirketlerin mali varlıkları üzerinde mülkiyet hakkını temsil eden kıymetli evraktır. Bu senede sahip olan kimse, pay oranına göre şirketin kar ve zararına ortak olur. Pay senedi almanın dini hükmü, bu senedin temsil ettiği şirketin faaliyet alanı ve finansal gelirleri ile bağlantılıdır. Buna göre faaliyet alanı ve finansal gelirleri İslam’a göre meşru olan şirketlerin pay senetleri alınıp satılabilir.
Ancak faaliyet alanı faiz, kumar, içki, domuz ürünleri gibi dinen yasaklanan işlemlerden oluşan ve/veya portföyünde tahvil, faizli devlet bonosu, vadeli mevduat vb. faizli finansal işlemlerden kaynaklı gayrimeşru kazançları olan şirketlerin pay/hisse senetlerini alıp satmak caiz değildir. Söz konusu senetlerin dinen meşruluğunun araştırılıp ona göre hareket edilmesi, bu senetleri alıp satmak isteyen kişilerin sorumluluğundadır. Ayrıca borsada hile, dolandırıcılık vb. her türlü manipülatif davranış ve işlemden uzak durmak gerekir.
İslami Prensiplere Uygun Olmayan Faaliyetlerin Hariç Tutulması:
Bu kapsamda esas sözleşmede yer alan faaliyet alanları arasında;
Alkollü içki üretim ve ticareti,
Domuz ve mamullerinin üretim ve ticareti,
Sağlığa zararlı tütün ürünlerinin üretim ve ticareti,
Kumar ve kumar hükmündeki bahis, milli piyango, at yarışı gibi faaliyetler,
Bar, club, disko, diskotek, gazino, gece kulübü işletme gibi İslami değerlerle bağdaşmayan eğlence faaliyetleri,
Çevreye ve canlılara büyük zararı olan faaliyetler,
Tıbbi gayeler dışında uyuşturucu maddelerin üretim ve ticareti,
İnsan fıtratını değiştirmeye yönelik biyolojik/genetik faaliyetler,
Katılım esaslı olduğu açıkça belirtilmeyen, sigortacılık hariç tüm finans sektörü faaliyetleri (aracı kurum faaliyetleri, emeklilik şirketi faaliyetleri, faktoring ve finansal kiralama faaliyetleri, finansman şirketi faaliyetleri, mevduat ve yatırım bankacılığı faaliyetleri, menkul kıymet yatırım ortaklıkları, portföy yönetim şirketi faaliyetleri, varlık yönetim şirketi faaliyetleri).
İslam Alimlerinin Farklı Görüşleri:
Borsada hisse senedi alım-satımının İslami prensiplere uygunluğu konusunda farklı din alimlerinin görüşlerine yer veriliyor. Bazı alimler bu işlemleri haram olarak değerlendirirken, diğerleri ise caiz olabileceğini savunuyor.
