Ankara'nın bilinen en eski isimlerinden biri "Ankyra"dır. Bu ad, Klasik Yunanca'da "gemi çapası" anlamına gelir. Frigler döneminde, Kral Midas'ın bir gemi çapası bulduğu yere bu ismi verdiği ve çapayı Zeus Tapınağı'nda sakladığına dair efsaneler bulunmaktadır. Bu efsane, şehrin adının kökenine dair en yaygın anlatımlardan biridir.
Galatlar ve Roma Döneminde Ancyra
M.Ö. 3. yüzyılda Anadolu'ya gelen Galatlar, Ankara'yı "Ankyra" olarak adlandırmaya devam ettiler. Roma döneminde ise bu isim Latin alfabesiyle "Ancyra" şeklinde yazıldı. Şehir, Roma İmparatorluğu döneminde Galatya eyaletinin başkenti oldu ve önemli bir ticaret ve askeri merkezi haline geldi.
Arap ve Selçuklu Dönemlerinde Engürü ve Angora
Arap kaynaklarında Ankara, "Beldei-el Selasil" (Zincirler Şehri) ve "Ma'muriye-i Selâse" gibi isimlerle anılmıştır. Türklerin Anadolu'ya gelişiyle birlikte şehir "Engürü" olarak adlandırılmış, bu isim zamanla "Angora" şeklinde Batı dillerine geçmiştir. Bu dönemde Ankara, önemli bir ticaret ve kültür merkezi olmuştur.
Osmanlı Döneminde Ankara ve Engürü Kullanımı
Osmanlı döneminde şehir, hem "Ankara" hem de "Engürü" isimleriyle anılmıştır. Resmi belgelerde genellikle "Ankara" kullanılırken, halk arasında "Engürü" ismi yaygın olarak kullanılmıştır. 16. yüzyıldan itibaren "Ankara" ismi daha yaygın hale gelmiştir.
Cumhuriyet Döneminde Ankara İsminin Resmileşmesi
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte, 28 Mart 1930 tarihinde alınan bir kararla "Ankara" ismi resmileştirilmiştir. Bu tarihten itibaren, uluslararası yazışmalarda da "Ankara" isminin kullanılması talep edilmiş ve "Angora" gibi eski isimlerin kullanımı sona ermiştir.
Ankara İsminin Diğer Olası Kökenleri
Bazı araştırmacılar, Ankara isminin kökeninin Hititler dönemine kadar uzandığını ve "Ankuwaş" adlı bir yerleşimle bağlantılı olabileceğini öne sürmektedir. Ayrıca, Orta Asya'daki "Angara" Nehri ile benzerlik gösterdiği için, ismin bu bölgeden gelmiş olabileceği de tartışılmaktadır. Ancak bu teoriler kesinlik kazanmamıştır.
Ankara'nın ismi, tarih boyunca birçok medeniyetin etkisiyle değişiklik göstermiştir. Frigler, Galatlar, Romalılar, Araplar, Selçuklular ve Osmanlılar döneminde farklı isimlerle anılan şehir, Cumhuriyet döneminde "Ankara" ismiyle resmileşmiştir. Bu isim, şehrin zengin tarihini ve kültürel mirasını yansıtmaktadır.
