Cenazenin yıkanması İslam’da farz-ı kifâyedir
Yıkama görevi toplumsal sorumluluktur
İslam hukukuna göre Müslüman bir kimsenin vefat etmesi durumunda cenazenin yıkanması, kefenlenmesi ve namazının kılınarak defnedilmesi farz-ı kifâyedir.
Bu görev, Müslüman toplumun içinden bazı kimseler tarafından yerine getirildiğinde diğer bireylerin üzerinden sorumluluk kalkar.
Bu husus, klasik fıkıh kaynaklarında da açıkça belirtilmiştir. Örneğin Kâsânî’nin Bedâî’ adlı eserinde cenaze yıkamanın hükmü detaylıca açıklanmıştır (1/300, 306, 318).
Yıkanmadan defnedilirse mezardan çıkarılmaz
Herhangi bir sebeple cenaze yıkanmadan defnedilmişse, defin işlemi tamamlandıktan sonra cenaze yıkama maksadıyla mezardan çıkarılmaz.
Bu durum, İslam fıkhına göre caiz görülmemektedir. İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr adlı eserinde bu konuda şu değerlendirmeyi yapar:
“Yıkanmadan defnedilen cenazenin, sonradan bu amaçla mezardan çıkarılması gerekmez. Defin tamamlandıktan sonra cenazeye yönelik işlemler durur.” (2/207-208)
Diyanet'in görüşü ne yönde?
Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 12 Temmuz 2017 tarihli açıklamasına göre de yıkanmadan defnedilen cenazenin kabirden çıkarılması uygun görülmemektedir.
Kurul, bu konuda klasik fıkhi kaynaklarla uyumlu olarak “defin işlemi tamamlandıktan sonra cenazenin yıkanmak üzere çıkarılmasına gerek yoktur” görüşünü benimsemektedir.
Cenaze yıkanırken nelere dikkat edilmeli?
Metin bu konuda detaylı bilgi vermemektedir. Ancak genel İslami kaynaklara göre cenaze yıkanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Ehliyetli kişilerce yıkanması: Cenazeyi yıkama işini, bu konuda bilgili ve güvenilir kişilerin yapması önemlidir.
- Örtünmeye riayet edilmesi: Cenazenin avret yerlerinin örtülmesi ve mahremiyetine saygı gösterilmesi gerekir.
- Temizlik ve titizlik: Yıkama işleminin temiz ve titiz bir şekilde yapılması esastır.
- Sıcak su kullanılması: Genellikle ılık veya sıcak su kullanılır.
- Nezaket ve saygı: Yıkama işlemi sırasında cenazeye karşı nazik ve saygılı davranılır.
- Gizliliğe özen gösterilmesi: Cenazenin kusurları veya farklı durumları varsa bunların gizli tutulması önemlidir.
Cenaze Yıkama İşlemi
Cenaze yıkama işlemi büyük bir edep, temizlik ve dinî hassasiyetle yapılmalıdır. Dikkat edilmesi gereken bazı temel hususlar şunlardır:
-
Cenazenin mahremiyeti korunmalıdır. Erkek cenazeyi erkek, kadın cenazeyi kadın yıkar. Karı-koca birbirlerinin cenazesini yıkayabilir.
-
Yıkayıcı abdestli ve temiz olmalı, mümkünse tecrübeli biri olmalıdır.
-
Yıkama usulüne göre yapılmalı:
-
Önce niyet edilir.
-
Avret yerleri örtülür.
-
Vücudu üç defa yıkanır.
-
İlk yıkama su ve sabunla yapılır.
-
Son yıkama sırasında kafur gibi güzel koku da kullanılabilir.
-
Erkeklerin sakalı ve bıyığı, kadınların saçları taranabilir ama tıraş edilmez.
-
Cenazenin yıkanması konusunda Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in söz ve uygulamaları nelerdir?
Efendimiz (s.a.s.), cenazelerin yıkanmasına büyük önem vermiş ve bu konudaki uygulamalarıyla ümmetine örnek olmuştur. Bazı önemli hadis ve rivayetler şöyledir:
Hz. Muhammed’in talimatları: Uhud Savaşı’nda şehit olanları yıkamamış, çünkü şehitlerin yıkanmadan gömülmesi sünnettir. Ancak normal vefat edenler için yıkama emretmiştir.
Kızı Zeyneb’in vefatında şöyle buyurmuştur: “Onu üç, beş veya gerekirse daha fazla su ile, su ve sidr (sabun yerine) ile yıkayınız.” (Buhârî, Cenâiz, 2)
Ümmü Atıyye (r.a.) rivayet ediyor: “Peygamberimiz, kızı Zeyneb’in yıkanması için bizi çağırdı. ‘Onu tek sayılarla yıkayın, en son kafur veya kafurlu su kullanın’ dedi.”
(Müslim, Cenâiz, 9)
- Peygamber Efendimiz (s.a.v.), oğlu İbrahim vefat ettiğinde onun yıkanmasını emretmiştir.
- Sahabelerin cenazelerini yıkadıkları ve bu konuda Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) herhangi bir itirazının olmadığı rivayet edilmiştir.
İnanç haberleri için TIKLAYINIZ!
Astroloji ve Rüya haberleri için TIKLAYINIZ!
Kadın Aile haberleri için TIKLAYINIZ!
Kültür Sanat haberleri için TIKLAYINIZ!
