Bulduğumuz eşya bize emanettir
Başkalarının rızası olmadan mallarını ellerinden almak, kullanmak câiz değildir. Günahtır, kul hakkıdır. Bunun gibi başkalarının kaybettikleri mal ya da eşyayı alıp sahiplenmek de câiz değildir.
Bir kimse bir miktar para veya eşya bulsa onu sahibini bulmak üzere alabilir. Ancak, bu eşyayı sahiplenmek gibi bir niyet taşıması, başkasının malını gasp etme anlamına gelir. Bu kul hakkıdır, günahtır.
Bulunan Eşyanın Korunması ve Sahibine İletilmesi
Din İşleri Yüksek Kurulu kararına göre: "Bulunduğu yerde bırakıldığı takdirde telef olmasından korkulan bir şeyi sahibine vermek üzere almak vâcip; telef olmayacak şeyleri almak ise mubahtır."
Bulunan eşyanın, bulunduğu yerde zarar görmesi muhtemel ise, sahibine ulaştırılmak üzere koruma altına alınması zorunlu hale gelir. Bu, hem eşyanın korunması hem de doğru sahibine ulaştırılması açısından önemlidir. Eşyanın zarar görmeyecek şekilde bulunduğu yerde kalması mümkünse, koruma altına alınması ile alınmaması arasında fark yoktur. Dileyen bu durumdaki malı da sahibini aramak üzere alabilir.
Bir kimse bulduğu bir şeyi alırken, onu sahibine teslim etmek üzere aldığını ilan eder, çevresindekileri şahit tutar.
Eğer bulunan eşyanın sahibi ortaya çıkıp, eşyanın kendisine ait olduğunu kanıtlarsa, eşyanın sahibine iadesi gerçekleştirilir.
Buluntu Eşyayı Alıp Bekleme Süreci
Kaybedilen eşyayı bulan kişi, eşyanın değerine göre belirlenen bir süre boyunca sahibinin çıkmasını bekler. Sahibini arar. Sahibinin çıkmaması durumunda, bu eşyanın yoksul kişilere bağışlanması veya bulan kişinin muhtaç durumda olması halinde kullanılması mümkündür. Ancak sahibi sonradan ortaya çıkarsa, bulan kişinin sahibine değerini ödemesi gerekecektir.
Buluntu eşya, onu sahibine vermek üzere alanın yanında emanet durumundadır. Bir kusuru olmaksızın bu mal kaybolsa veya telef olsa, sahibi çıktığında bedelini ona ödemekle yükümlü olmaz.
Günümüz şartlarında kayıp eşya uygulaması
Günümüzde en doğru uygulama şudur: Kayıp eşya ya da para bulunursa, bulunduğu çevre dikkate alınarak; polis, zabıta, muhtarlık, cami, okul gibi resmi kurum yetkililerine bildirmek ve teslim etmek gerekir. Hatta emaneti teslim ederken tutanak tutturmak, imza ve kayıt altına almak gerekir.
Kayıp eşyayı gizlice alıp saklamak, yetkililere bildirmemek, sahibini bulmak üzere ilan etmemek, kendi malı gibi kullanıp harcamak günah olur.
