Günümüzde pek çok öğrenci, eğitim hayatını burslarla finanse etmektedir. Ancak bu bursların miktarı ve zekât yükümlülüğü konusunda belirsizlikler bulunmaktadır. Din İşleri Yüksek Kurulu'nun 12.07.2017 tarihli açıklaması bu konuda önemli bir rehber niteliğindedir.
Zekât Yükümlülüğü ve Öğrenci Bursları
Burs Miktarı Nisap Miktarına Ulaşırsa Ne Olur?
Gönül ister ki her öğrenci kimseye muhtaç olmadan okulunu okuyabilsin. Yine gönül ister ki her öğrenci o kadar eğitim desteği ve burs alsın ki zekat verebilecek duruma gelsin.
Günümüz şartlarında bir öğrencinin, aldığı burslardan dolayı zekat verebilecek duruma gelmesi biraz zor görünüyor. Ancak bu konuyu merak eden öğrenciler sormuş, "öğrenci bursuna zekat düşer mi?" diye. Biz de sizin için cevabını araştırdık, paylaşıyoruz.
İslam fıkhında zekat ölçüsü 80.18 gr altındır. Buna nisab miktarı denir. Nisab miktarına ulaşan gelir, üzerinden 1 yıl geçince zekatının verilmesi farz olur. Bu ölçüye göre öğrenci bursu konusuna bakalım:
Bir öğrencinin bursu, 24 ayardan 80,18 gram altın veya eşdeğer miktarda para ya da ticaret malına ulaşırsa, bu durum zekât verme yükümlülüğünü gündeme getirir. Buna mâlik olduğu günden itibaren üzerinden bir yıl geçtiğinde, zekât vermekle yükümlü olur. Bir yıl sonunda elinde nisab miktarına ulaşan burs varsa, elindeki bursun kırkta birini zekat olarak vermelidir.
Burs ve yardımlardan elde edilmiş olsa da bu tür gelirler de zekat ölçülerine tabidir. Yani Zekâta tâbi olan paranın, alınan yardımlardan ve burs paralarından oluşması durumu değiştirmez.
Temel İhtiyaçlar ve Borçlar
Bir öğrencinin temel ihtiyaçları ve varsa borçları, zekât hesaplamasında dikkate alınır. Eğer burs miktarı, bu ihtiyaçlar ve borçlar düşüldükten sonra hala nisap miktarını aşıyorsa, zekât vermek gerekir.
"Burs olarak alınan yardımların zekâta tabi olup olmadığı, miktarının nisap miktarına ulaşıp ulaşmadığına bağlıdır." - Din İşleri Yüksek Kurulu
Yardımlar ve Zekât İlişkisi
Sonuç olarak; Din İşleri Yüksek Kurulu'na göre, burs olarak alınan yardımların kaynağı, zekât yükümlülüğünü etkilemez. Önemli olan, elde tutulan toplam miktarın ve sürenin nisap şartlarına uyup uymadığıdır.
Zekat verebilecek kadar bir öğrencinin burs bulabilmesi tartışmaya açık bir konu. Ancak bu durumda olup da zekat verme hassasiyetine sahip olan öğrenciye helal olsun diyoruz!
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar
