Saç Beyazlaması: Bir Doğal Süreç
Melanin Kaybı ve Renk Değişimi
Bir saç teli, ortası boş olan ve içinde melanin denilen boya pigmentleri bulunan bir tüp gibidir.
Gençlikte saçlarımızı renklendiren melanin zamanla azalır. Bu kayıpla birlikte saçlar beyaza döner.
Genç yaşlarda saçımızdaki boşlukta, saça renk veren melanini bir arada tutan bir sıvı vardır. Yaşlandıkça derimiz saçlarımızı ve vücudumuzdaki diğer kılları eskisi gibi sağlıklı olarak üretemez. Kılların ortasındaki sıvı kaybolur, boya hücreleri de tutunamadığından sadece hava kalır. Saçlar boyasız hale gelir, beyaz renge yani asıl rengine dönüşür.
Yaşlanma ve Gri Saçlar
“Bütün saçların beyaza dönüşme süreci 10 ila 20 yıl sürebilir.”
Yaş aldıkça saçlarımızın rengi grileşir. Bu süreçte beyaz ve siyah saçlar arasında geçiş olur.
Gerçekte her bir saç telinin rengi ya siyahtır ya da beyaz. Her bir saç teli yavaş yavaş grileşip beyazlanmaz. Ancak bu süreç içinde hepsi aynı anda beyazlanmadığından, beyazların sayısı arttıkça bütün saç gittikçe açılan gri renkte görülür. Saçtaki boya hücreleri bazen üretime hız verirler.
Gittikçe beyazlaşan saçlar geçici bir süre tekrar biraz koyulaşmış gibi görünebilirler.
Stres ve Saç Rengi
Stres, ilaçlar veya hastalıklar saç rengini etkiler. Ani stres durumlarında saçlar beyazlayabilir veya dökülebilir.
Şok veya aşırı gerilim geçiren bazı insanların saçlarının bir gecede beyazlaştığı, bir süre sonra da tekrar eski rengine döndüğü söylenir.
Tiroid bezi, şeker, kanser tedavisi gibi hastalıklarda da kişinin renkli saçları tamamen dökülebilir ve geriye sadece daha önceden beyazlaşmış saçlar kalabilir.
Bazı tarihçiler Kraliçe Marie Antoinette'nin giyotine gideceği günün gecesinde saçlarının hepsinin bembeyaz olduğunu yazarlar.
Saçlar devamlı olarak uzar, belirli bir süre sonra dökülüp alttan yeni saç gelir, mevcut saç değil, ancak yeni gelecek saç beyaz olur.
Beyaz Saçlar: Tarih ve Mitler
Saç Rengi ve Toplumsal Algı
“Saçlarınızın rengi toplumun algısını nasıl etkiler?”
Geçmişte saç rengi toplumsal bir algı oluşturmuş, bazen güç veya zayıflık işareti olarak yorumlanmıştır.
Tarihte ve bugün, Saçların beyazlaşması insan için hep sorun olmuştur. Kimileri beyaz saçı olgunluğun ve bilgeliğin simgesi olarak görürmüştür. Ancak tarihte hükümdarlar, savaş kahramanları, beyaz saçı yaşlılığın ve güçsüzlüğün belirtisi olarak görmüşler ve bir şekilde saçlarını boyamışlardır.
Genetik ve Saç Yapısı
Saç kıvamı ve yapısı genetik faktörlere bağlıdır. Kıvırcık, dalgalı veya düz saçlar genetik mirasla belirlenir.
Saçlarımızın kıvırcık, dalgalı veya düz olması yaratılıştan gelen bir özelliktir. Saçımızı ebeveynlerimizden aldığımız genler şekillendiriyor. Kıvırcık bir saçı kestiğimizde kesitinin dikdörtgene yakın olduğunu, dalgalı saçın elips, düz saçın kesitinin ise daire olduğunu görebilirsiniz. İşte bu saç kesitlerinden dolayı bazı saçlar dümdüz uzarken bazıları hemen kıvrılmaya başlar.
Saçların dökülmesi, kel kalmak da ayrı bir dert insanlar için. Özellikle de genç erkekler için. Genetik etki, hastalık, stres, üzüntü, dert veya çevresel sebeplerle saçlar bazı gençlerde erken dökülür. Saçlarınızı çok kafaya takmayın. Siz saç olmadan da güzel ve karizmatiksiniz.
Hazırlayan: Ayhan Talha Bayraktar