Kur'an-ı Kerim, İslam'ın kutsal kitabı olarak, onu okumanın ve anlamanın önemi, her Müslüman için vazgeçilmez bir ibadettir. Hatim ise, Kur'an'ı baştan sona okuma pratiğine verilen isimdir. Bu manevi yolculuğun, bir Müslümanın hayatında önemli bir yeri vardır.
Hatim indirmek ne demek?
Terim olarak, "hatim" Kur'ân-ı Kerim'i, Fatiha suresinden Nas suresine kadar tamamını yüzünden veya ezbere okuyarak bitirmeyi ifade eder. Kuran-ı Kerim baştan sona okunup tamamlanınca buna hatim indirmek denir.
Kur'an-ı Kerim Okumanın Fazileti
“Şüphesiz, Allah’ın kitabını okuyanlar, namazı dosdoğru kılanlar ve kendilerine rızık olarak verdiğimiz şeylerden, gizlice ve açıktan Allah yolunda harcayanlar, asla zarar etmeyecek bir ticaret umabilirler.” (Fâtır, 35/29)
Bu ayet, Kur'an okumanın getireceği sonsuz sevabı ve eciri müjdeliyor. Ayrıca, gece saatlerini Kur'an okuyarak geçiren müminler, şu ayette de övgüye mazhar olurlar:
“Onların, Kitap ehlinin hepsi bir değildir. Kitap ehli içinde, gece saatlerinde ayakta duran, secdeye kapanarak Allah’ın ayetlerini okuyan bir topluluk da vardır.” (Âl-i İmrân, 3/113)
Hz. Peygamberimiz (sav), bizleri Kur’ân okumaya teşvik etmiştir: “Kur’ân okuyan mü’min, kokusu ve tadı güzel olan turunç gibidir. Kur’ân okumayan mü’min, tadı güzel ve fakat kokusu olmayan hurma gibidir. Kur’ân okuyan münafık, kokusu güzel fakat tadı acı olan fesleğen otu gibidir. Kur’ân okumayan münafık ise, kokusu olmayan acı yaban keleği gibidir.” (Buhârî, Fedâilu’l-Kur’ân, 36, Tevhid, 57)
Okuyan için, Kuran-ı Kerim'in her harfine on sevap vardır.
Hatim'den Sonra Dua
Kur'an'ın hatmedilmesinin ardından yapılan dua makbul olan dualardandır. Bu uygulama, Peygamberimiz (sas)'in hadisleriyle desteklenmektedir.
İbn Abbas (ra)’dan rivayete göre, bir adam Peygamberimiz (sas)’e, “Allah’ın en çok sevdiği amel hangisidir” diye sordu. O da; “Konup göçendir” dedi. O kişi; “Konup göçen kimdir” diye sorunca, Peygamberimiz (s.a.s.); “Kur’ân’ı başından sonuna kadar okuyan, bitirince hemen tekrar başlayandır, dedi.” (Tirmizî, Kıraat, 4)
Kur’ân’ın hatminden sonra dua etmek sünnettir.
Hatim Duasına Başlarken
Hatim duasına başlamadan önce şöyle denir: “Sadeka’llâhü’l-‘azîmü ve belleğa Rasûlühü’l-kerîm.
Ve nahnü ‘alâ zâlike mine’ş-şâhidîn. Rabbenâ âmennâ bimâ enzelte ve’t-teba’ne’r-Rasûle fektübnâ me’a’ş-şâhidîn.” (Âl-i İmrân, 3/53)
Anlamı: “Yüce olan Allah şüphesiz doğru söylemiştir. Onu Peygamberimiz (sas) bize ulaştırmıştır. Biz de bu duruma şahit olanlardanız. Rabbimiz! Senin indirdiğine iman ettik ve Peygamber’e uyduk. Artık bizi şahidlerle beraber yaz.” (Âl-i İmrân, 3/53)
Bu duanın ardından, “Sübhâne Rabbiye’l-‘aliyyi’l-â’le’l-vehhâb.” diyerek duaya devam edilir.
Anlamı: “Yüce, ulu ve lütufkâr olan Rabbimi tesbih ederim” dedikten sonra duaya başlanır.
Hatim duasının Türkçe okunuşu
- “El-hamdü lillâhi Rabbil-‘âlemîn.
- Vel-‘âkibetü lil-müttekîn. Velâ ‘udvâne illâ ‘alezzalimîn.
- Ves-salâtü ves-selâmü ‘alâ Rasûlinâ Muhammedin ve ‘âlihî ve sahbihî ecme'în.
- Rabbenâ takabbel minnâ inneke ente’s-semî’ul-‘alîm.
- Ve tüb ‘aleynâ yâ Mevlânâ inneke ente’t-tevvâbür-Rahîm.
- Vehdinâ ve veffiknâ ilel-hakkı ve ilâ tarîkın müstekîm. Bi beraketil-Kur’ânil-‘azîm.
- Ve bi hürmeti men erseltehû rameten lil-‘âlemîn.
- Va’fü ‘annâ yâ Kerîm. Va’fü ‘annâ yâ Rahîm.
- Vağfir lenâ zünûbenâ bi fadlike ve keramike yâ ekramel-ekramîn.
- Allâhümme zeyyinnâ bi zînetil-Kur’ân.
- Ve ekrimnâ bi kerâmetil-Kur’ân.
- Ve şerrifnâ bi şerâfetil-Kur’ân.
- Ve elbisnâ bi hil’atil-Kur’ân.
- Ve edhilnel-cennete bi şefâatil-Kur’ân.
- Ve ‘âfinâ min külli belâid-dünyâ ve ‘azâbil-âhirati bi hurmetil-Kur’ân.
- Verham cemî’a ümmet-i Muhammedin yâ Rahîmü yâ Rahmân.
- Allâhümec’alil-Kur’âne lenâ fid-dünyâ karînâ.
- Ve fil-kabri mûnisâ.
- Ve fil-kıyâmeti şefî’ân ve ‘ales-sırâti nûrâ.
- Ve ilel-cenneti rafîkâ.
- Ve minennâri sitran ve hicâbâ.
- Ve ilel-hayrâti küllihâ delîlen ve imâmâ. Bi fadlike ve cûdike ve keramike yâ Kerîm.
- Allâhümmeh-dinâ bi hidâyetil-Kur’ân.
- Ve neccinâ minen-nîrâni bi kerâmetil-Kur’ân.
- Verfa’ deracâtina bi fadîletil-Kur’ân.
- Ve keffir ‘annâ seyyiâtinâ bi tilâvetil-Kur’ân. Yâ zel-fadli vel-ihsân.
- Allâhümme tahhir kulûbenâ.
- Vestur ‘uyûbenâ.
- Veşfi merdânâ.
- Vekdi duyûnenâ.
- Ve beyyid vücûhenâ.
- Verfa’ deracâtina.
- Verham âbâenâ.
- Veğfir ümmehâtinâ.
- Ve eslih dînenâ ve dünyânâ.
- Ve şeddid şemle a’dâina.
- Vehfaz ehlenâ ve emvâlenâ ve bilâdenâ min cemî’l-âfâti ve’l-emrâdi ve’l-belâyâ.
- Ve sebbit akdâmenâ, ven-surnâ ‘alel-kavmil-kâfirîn. Bi hurmetil-Kur’ânil-‘azîm.
- Allâhümme belliğ sevâbe mâ kara’nâhü.
- Ve nevvir mâ televnâhü ilâ rûhi seyyidinâ Muhammedin sallâllahü te’âlâ ‘aleyhi ve selem.
- Ve ilâ ervâhi cemî’ı ihvânihî minel-enbiyâi vel-murselîn. Salevâtullâhi ve selâmühû ‘aleyhim ecma’în.
- Ve ilâ ervâhi âlihî ve evlâdihî ve ezvâcihî ve ashâbihî ve etbâ’ıhî ve cemîı’ zürriyyâtihî rıdvânullâhi te’âlâ ‘aleyhim ecma’în.
- Ve ilâ ervâhi âbâinâ ve ümmehâtinâ ve ihvâninâ ve ehavâtinâ ve evlâdina ve akribâinâ ve ehibbâinâ ve asdikâinâ ve esâtîzinâ ve limen kâne lehû hakkun ‘aleynâ ve li cemî’ıl-mü’minîne vel-mü’minâti vel-müslimîne vel-müslimâti, el-ahyâi minhüm vel-emvâti.
- Yâ kâdiyel-hâcâti! Yâ mücîbed-d’avâti! İstecib du’âenâ bi rahmetike yâ erhamer-râhimîn.
- Sübhâne Rabbike Rabbil-‘ızzeti ‘ammâ yasıfûn. Ve selâmün ‘alel-mürselîn. Vel-hamdü lillâhi Rabbil-‘âlemîn. el-Fatiha
Hatim duasının Türkçe anlamı
“Âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd olsun. İyi sonuç müttakilerindir. Düşmanlık ancak zalimler içindir.
Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s.)’e, onun bütün ehl-i beytine ve ashâbına salât ve selâm olsun.
Ey Rabbimiz! Bizden ibadetlerimizi kabul buyur! Şüphesiz ki sen her şeyi işiten ve her şeyi bilensin.
Ey Mevlamız! Bizim tövbelerimizi kabul eyle! Şüphesiz ki sen tövbeleri çok çok kabul eden ve merhametli olansın.
Bize hidayet ver! Hak yola ve sırat-ı müstakime ulaşmayı bizi muvaffak eyle! Yüce Kur’ân’ın hürmetine, âlemlere rahmet olarak gönderdiğin Peygamber hürmetine. Bizi bağışla. Ey Rahim olan Allah! Bizi bağışla.
Ey ikram edenlerin en keremlisi olan Allah! Lütfunla ve ihsanınla bizim günahlarımızı bağışla.
Allah’ım! Bizi Kur’ân süsü ile süsle. Kur’ân ile bize lütfet! Kur’ân ile bizi şereflendir. Kur’ân elbisesini bize giydir.
Kur’ân hürmetine bizi cennetine koy. Kur’ân hürmetine dünyadaki belalardan ve ahiret azabından bizi koru. Ey Rahim,
Ey Rahman! Ümmet-i Muhammed’in tamamına merhamet et.
Allah’ım! Kur’ân’ı bize dünyada yoldaş eyle. O’nu bize kabirde dost eyle. Kıyamet günü onu bize şefaatçi kıl, sırat köprüsü üzerinde onu bize nur eyle. Cennette onu bize yoldaş eyle.
Cehennem ateşine karşı onu bize perde ve engel kıl. İhsanın, cömertliğin ve keremin ile tüm hayırlı yollar için onu bize önder kıl.
Kur’ân hidayeti ile bizi hidayete eriştir. Kur’ân’ın hürmetine bizi ateşten koru. Kur’ân hürmetine bizim derecemizi yükselt. Okunan Kur’ân hürmetine günahlarımızı bağışla. Ey lütuf ve ihsan sahibi!
Allah’ım! Kalplerimizi temizle. Kusurlarımızı ört. Hastalarımıza şifa ver. Borçlarımızı ödemeye yardım et. Yüzümüzü aydınlat. Derecemizi yükselt. Babalarımıza merhamet et. Annelerimizi bağışla. Din ve dünya işlerimizi ıslâh et. Düşmanlarımızın bize saldırısını bertaraf eyle. Ailemizi, mallarımızı, memleketimizi her türlü afetlerden, hastalıklardan ve belalardan koru. Ayaklarımızı sabit eyle, kâfir toplumlara karşı bize yardım et. Yüce Kur’ân hürmetine.
Allah’ım! Okuduğumuz ve tilavet ettiğimiz Kur’ân’ın sevabını ve nurunu Efendimiz Hz. Muhammed (sas)’in ruhuna ulaştır. Ve onun kardeşleri olan tüm peygamberlerin (as) ruhlarına ulaştır. Ve Peygamberimiz (sas)’in ehlinin, çocuklarının, hanımlarının, ashabının, tabiinin ve bütün zürriyetinin ruhlarına ulaştır.
Hayatta olan veya vefat etmiş olan babalarımızın, annelerimizin, kardeşlerimizin, evladımızın, akrabalarımızın, sevdiklerimizin, dostlarımızın, hocalarımızın, üzerimizde hakkı olan herkesin ve Müslüman olan bütün kadın ve erkeğin ruhlarına ulaştır.
Ey ihtiyaçları gideren Allah! Ey dualara icabet eden Allah! Ey merhametlilerin en merhametlisi! Dualarımızı kabul et. Tüm peygamberlere salât ve selâm olsun.
Senin Rabbin; kudret ve şeref sahibi olan Rab, onların nitelendirdiği şeylerden uzaktır, yücedir. Peygamberlere selam olsun. Âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd olsun.”
El- Fâtiha, denir ve Fâtiha okunur.
