TBMM Genel Kurulu, emekli bayram ikramiyelerinin artırılması ve doğum yardımlarıyla ilgili önemli düzenlemeleri içeren kanun teklifini kabul ederek yasalaştırdı.
Yasalaşan kanunda, doğurganlık oranlarının düştüğü ve nüfusun yenilenme seviyesinin altına indiği vurgulanırken, doğum yardımlarının artırılması ve ailelerin mali yüklerinin hafifletilmesi hedefleniyor.
Doğurganlık Oranı Düşüşte, Aile Yılı İçerisinde Teşvikler Artacak
Kanun teklifinde, 12. Kalkınma Planı’na atıfta bulunularak doğurganlık seviyesinin nüfusun yenilenme düzeyine ulaşması için çeşitli önlemler alınması gerektiği belirtildi.
2001 yılında 2,38 çocuk olan toplam doğurganlık hızı, 2023’te 1,51 çocuk seviyesine düştü. Bu düşüşün ana sebebi olarak ise evlilik yaşının ilerlemesi, çocuk başına harcanan zaman ve maliyetlerin artması gösterildi.
2015 yılından itibaren uygulamaya alınan doğum yardımları kapsamında 300 TL ile başlayan destek tutarları, 2024’te toplamda 211 milyon TL olarak gerçekleşti.
Ancak bu tutarların doğurganlık oranlarını artırmada yetersiz kaldığı tespiti üzerine, 2025 yılı için doğum yardımlarının 22,8 milyar TL seviyesine çıkarılması kararlaştırıldı.
Yardımlar, muhtaçlık şartı aranmaksızın Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonu’ndan karşılanacak.
Bayram İkramiyesi 4 Bin Liraya Yükseltildi
Emekli maaşlarına ise yalnızca bin lira zam yapıldı. Ancak, bayram ikramiyeleri konusunda önemli bir artış yapıldı. 5510 sayılı Kanun’un ek 18. maddesi uyarınca, emekli ve yaşlılara yapılan Ramazan ve Kurban Bayramı ikramiyeleri 3 bin TL'den 4 bin TL'ye yükseltildi.
Yoksulluk sınırının 22 bin lira olduğu günlerde, TÜİK'in açıkladığı verilere göre yoksulluk ya da sosyal dışlanma riski altında olan yaşlıların oranı ise yüzde 23,3 olarak kaydedildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bayram ikramiyesinin yalnızca bin lira artırılmasına yönelik eleştirilere karşı, “Sen beni dolduruşa mı getirmeye çalışıyorsun! 3 bin liradan 4 bin liraya çıktı, daha ne olacak!” şeklinde tepki verdiği bildirildi.
Doğum Teşvikine Tepkiler Yükseldi
Hükümet, doğurganlık oranlarını artırmak amacıyla 2025 yılını “Aile Yılı” olarak ilan etmiş ve bu çerçevede doğum teşviklerini gündeme getirmişti.
Ancak bu teşviklerin özellikle işçi ve emekçi kadınlar tarafından yetersiz bulunduğu ifade ediliyor. Birleşik Metal-İş Sendikası Kadın Komisyonu, 23 Temmuz 2024 tarihinde “Doğum teşviki değil, eşitlikçi politikalar istiyoruz” diyerek çeşitli taleplerini dile getirmişti.
Bu talepler arasında yasal doğum izinlerinin uzatılması, 7/24 açık, nitelikli ve ücretsiz kreşler, emzirme odaları ve kadınlar için güvenceli işler yer alıyor.
