Turhan Şahin'in Köşe Yazısı
HASAN PAŞA
Hasanpaşa Köyü’ne adı verilen şahıs. 1849 yılı Acara-Kabuleti Çakvi Köyü doğumludur. Acara’lı Becanoğlu Ali Paşa'nın sülalesinden olup Kırım Savaşında Şekvetil Muharebesinde şehit düşen Abdülhamit Bey'in oğludur. Abdülhamit Bey bu savaşta gösterdiği kahramanlıklarla ün salmıştır. 1877-78 Osmanlı Rus Savaşı sonrası Batum ve çevresinin Rusya'ya bırakılması ile Hasan Paşa ve ailesi 1880 senesinde göç etmişlerdir. Ailenin Batumda kalan mülklerine Ruslar'ca el konulmuştur. Bu dönemde muhacirlerin göçleriyle ilgilenmesi nedeniyle miri-ümera rütbesine yükselmiştir. Hüdavendigar Vilayeti İskan-ı muhacirin komisyonu üyesi olan Hasan Paşa 1894 yılında mirimiranlığa yükseltilmiştir. Hasan Rıza Paşa'nın son görevi Hüdavendigar Vilayeti Muhacirin idaresi Müdürlüğüdür. 1906 senesinde Bursa'da vefat etmiştir. İnegöl'de bulunan Hasan Paşa Köyü Hasan Rıza Paşa tarafından kurulmuştur. Kardeşi Murat Bey çeşitli kazalarda Kaymakamlık yapmış, diğer kardeşi Ali Haydar Bey'de Nafia Müdürü iken İstanbulda vefat etmiştir.
HASAN DEDE(ŞEHİTLER)
İnegöl Şehitler (Doma) köyünde türbesi bulunan alevi dedesi. Horasan Erlerinden ve Hacı Muradi ocağından olduğuna inanılıyor. Türbesi köy içindedir. Söylenceye göre XIV. Yüzyılda Ankara’nın Kalecik İlçesine bağlı Sofular Köyünde yerleşmiş Alevi Türkmen Boyunun “Dede”si imiş. Bir gece ayin’de iken boy delikanlılarından birinin dışarıdan aldığı gelinin ihaneti nedeniyle ases’ler tarafından cem evine baskın yapılmış, Hasan Dede bir dua okuyarak ayine katılan bacı ve kardeşleri koyun ve keçilere dönüştürmüş, kendisi de ocak’ta hayvanlara yem hazırlayan bir çobana dönüşmüştür. Bunun üzerine ases’ler, gelini alıp götürmüşler. Orada kalmanın sakıncalı olacağına karar veren Hasan Dede, ocak’ta yanmakta olan bir “öğse”yi (eğsi veya çerağ) savurmuş ve “Ben bu öğse’nin düştüğü yere gidiyorum, sizlerde buralarda durmayın artık” diyerek kalabalık bir gurup’la yola koyulmuş. Öğse Tomas adında bir hristiyanın çiftliğinin bulunduğu yere düşmüş (Doma/Şehitler). Hasan Dede ile gelenler burada yerleşmiş, çiftlik sahibi Tomas’ı müslüman etmiş ve köyü kurmuşlar. Sofular’dan on grup halinde ayrılanların bir bölümü Çankırı’nın Şabanözü ilçesi, bir bölümü de Ankara’nın Çubuk ilçesi dolaylarına yerleşmişler.
