Ramazan ayına denk gelen Mart 2025 döneminde, tüketici ve üretici fiyatlarında dikkat çeken değişimler yaşandı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan ve bayram öncesi artan talep, doğal afetler ve tarımsal girdi maliyetlerindeki yükselişin, fiyatlar üzerinde etkili olduğunu açıkladı. Mart ayında fiyatı en çok artan ürün limon olurken, üretici ile market fiyatları arasında en yüksek fark kuru fasulyede görüldü.
Market Fiyatlarında En Fazla Artış Limon ve Patateste
Mart ayında marketlerde incelenen 39 ürünün 30’unda fiyat artışı yaşandı. En fazla zamlanan ürünler arasında limon %53,7 artışla ilk sırada yer aldı. Onu %38,8 ile patates, %19,8 ile elma, %19,5 ile sivri biber takip etti. Buna karşın, maydanozda %8, ıspanakta %6,7, marulda %5,9 ve kuru incirde %5,9 oranında fiyat düşüşü görüldü.
Üretici Fiyatlarında da Limon Lider
Üretici tarafında ise 31 ürünün 14’ünde fiyat artışı yaşandı. Limon %68,3 artışla üretici fiyatlarında da zirvede yer aldı. Patates %28,3, Antep fıstığı %20 ve yeşil soğan %16,7 ile fiyatı en çok artan diğer ürünler oldu. Beyaz lahana %23,4, maydanoz %13,9, kuru soğan %12,6 ve domates %10,3 ile fiyatı en çok düşen ürünler arasında yer aldı.
Market-Üretici Fiyat Farkı En Çok Kuru Fasulyede
TZOB verilerine göre Mart ayında market ve üretici fiyat farkı en fazla kuru fasulyede yaşandı. Üreticide 33,29 TL olan kuru fasulye, markette 102,53 TL’ye kadar çıkarak %208’lik bir fiyat farkına ulaştı. Nohut %206,8, kuru kayısı %202,5, kırmızı mercimek %186 ve yeşil mercimek %174,6 fiyat farkıyla dikkat çeken diğer ürünler oldu.
Doğal Afetler ve Bayram Talebi Fiyatları Tetikledi
TZOB Başkanı Bayraktar, Çukurova'da yaşanan don olaylarının limon fiyatlarını hızla yükselttiğini belirtti. Patateste erkenci ürünlerde %50-60, geç ürünlerde %30-35 oranında zarar oluştuğu kaydedildi. Bayram öncesi Antep fıstığına olan talep de fiyat artışında etkili oldu. Ayrıca seralardaki hasar nedeniyle yeşil soğan ve ıspanakta arz düşüşü yaşandı. Öte yandan, beyaz lahana, maydanoz ve marulda tüketici talebinin düşmesi fiyatların gerilemesine neden oldu.
Tarımsal Girdi Maliyetleri Yükselmeye Devam Ediyor
Mart ayında tarımsal üretim maliyetleri de yükseliş trendini sürdürdü. Amonyum nitrat gübresi %3,7, üre gübresi %1,9, besi yemi %1,8, süt yemi ise %1,7 oranında arttı. Mazot fiyatı aylık bazda %2,3 gerilese de yıllık bazda %11,1 artış gösterdi. Elektrik fiyatlarında ise son bir yılda %30,4’lük artış yaşandı.
