Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın Reel sektör, Finansal sektör temsilcileri ve Profesyonellerden oluşan 65 katılımcıyla gerçekleştirdiği "2019 yılı Mayıs ayı Beklenti Anket, geçtiğimiz günlerde yayımlandı.Beklentilerdeki değişikliklerde repo ve karşılık oranlarındaki değişiklikler etkili oldu diyebiliriz. Merkez bankasının likiditeyi kontrol etmek için kullandığı bir takım enstrümanları kullanır. Bunlar piyasa durumuna ve gelişmelere göre farklılık göstermektedir.
Beklenti anketlerinde son gelişmeler ve piyasanın genel yorumlamasını görerek bizlerden kendi yorumlarımızı ortaya koyabiliriz. Burada bazı göstergeleri paylaşacağım. Göstergeleri genel olarak tanımlayalım. İlk olarak dolar ile ilgili beklentiler yer alacak. Burada Dünya'da hakim para birimi olması dolayısıyla ülkeler dolar üzerine konumlanmaktadır. Dolar girdisini arttıran ülkelerde konumlanma gücü kendindeyken, dolat girdisi düşük ülkelerde bu güç piyasaya kaymaktadır. Bu konuya paralel olarak cari işlemler dengesini göz önüne almamız gerekmektedir. Yapılan ihracat karşılığında ne kadar ithalat yapıldığı ve açık sonrasında ne kadar paraya ihtiyacımızın olduğunu göstermektedir. Aynı şirketlerdeki gibi düzenli bir nakit akış olması durumunda açık olmasının önemi olmamakla birlikte ihracatın ithalatı karşılama oranı son derece önemlidir.
Finansal diğer göstergeler faiz beklentileri, devlet iç borçlanma senetleri ve piyasa fonlama maliyetleridir. Burada piyasanın dengede kalabilmesi için nasıl bir maliyetle likiditenin kontrol edildiği ve bunun maliyeti baz alınmaktadır. Aynı zamanda devlet iç borçlanma senetlerinin fiyatlaması uzun dönemli olarak piyasaların genel tavrını anlamayı sağlamakta ve ülke prestiji açısından tespit yapılabilmektedir.
Anket döneminde yıl sonu dolar kuru beklentisi 6.20 TL iken son gelişmeler sonrasında 6.43TL'ye yükselmiştir. 12 ay sonrası dolar kuru beklentisi de 6.43 TL'den 6.68 TL'ye yükselmiştir. BİST Repo ve Ters-Repo Pazarı'nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 23,92 iken, bu anket döneminde yüzde 25,39 olmuştur. TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti cari ay beklentisi ise bir önceki anket döneminde yüzde 24,00 iken, bu anket döneminde yüzde 25,36 olarak gerçekleşmiştir.
2019 Cari işlemler açığı 17,6 milyar dolarken son dönem 14,7 olarak gerilemiştir. 2020 yılı aynı dönem için beklentiler 24,2 milyar dolar ve 22 milyar dolardır
Vadesine beş yıl ya da beş yıla yakın süre kalan DİBS'lerin 12 ay sonrası ikincil piyasa yıllık bileşik faiz oranı beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 17,49 iken, bu anket döneminde yüzde 19,54'e yükselmiştir. Vadesine on yıl ya da on yıla yakın süre kalan DİBS'lerin 12 ay sonrası ikincil piyasa yıllık bileşik faiz oranı beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 16,25 ve yüzde 17,93 olarak gerçekleşmiştir (Grafik 10)
GSYH 2019 yılı büyüme beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 0,6 iken, bu anket döneminde yüzde 0,3 olmuştur. 2020 yılı büyüme beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 2,9 ve yüzde 2,8 olarak gerçekleşmiştir (Grafik 15 ve 16).
Tüm bu veriler ışığında bizlerin yapması gereken üretim alt yapımızın, bilimsel çalışmalarımızın, araştırma ve geliştirme çalışmalarımızın arttırılmasıdır. Eş zamanlı olarak uluslararası ticaret stratejimizi oluşturarak Dünya ticaretinde konumlanmamızı ayarlamamız gerekmektedir. Böylece veri tarafında kontrol gücümüz artacaktır.
