5) ORHANİYE MAHALLESİ
Orhaniye Mahallesi, kuruluş sırası itibariyle İnegöl’ün beşinci mahallesidir.
Sinanbey Mahallesi’inin doğusunda yer almaktadır. Çardak Camii, merkez alınarak bu mahalle, tesis olunmuştur.
Daha sonraki yıllarda Ankara-Eskişehir ana yolu ile Mesudiye, Zındancık ve Kozulca köylerine giden yollar doğrultusunda gelişmiştir.
Ankara Caddesi ile Yenişehir Caddesi’nin kesişim noktasına altında dükkanlar bulunan ahşap ve iki katlı Çardak Camii inşa edilirken çevresine de düvenciler, hırdavatçılar ve demirciler, iskân olunmuştur.
Halk arasında “Çingene” diye anılan Romen vatandaşlar da Sinanbey Mahallesi’nin Yenişehir Caddesi’ne bakan kısmına yerleşmişlerdir ki bunların bir kısmı, elekçilik yaparken diğer bir kısmı da demircilik ve hırdavatçılık sanatı ile meşgul olmuşlardır.
Günümüzde İnegöl Belediyesi’nin inşa ettirmiş olduğu “Çardak Sosyal Tesisleri”nin yerinde İmparatorluğun son yıllarında İnegöl Belediye başkanı olan Balkan kökenli Osman Bey’in yaptırdığı “İnegöl Zahire Pazarı” bulunuyordu.
Mesûdiye Caddesi ile Ankara –Eskişehir yolunun kesiştiği noktaya da beton destekler üzerine ahşap olarak inşa edilmiş büyük bir “Tahıl Ofis Binası”, yer almıştı.
Yurt dışından ve yurt içinden aldığı yoğun göç ile süratle gelişen Orhaniye Mahallesi’nin sınırları, genişlemiştir.
Son yapılan imar planlamasına göre doğuda: Bursa-Eskişehir Otobanı; güneyde Ankara Caddesi; batıda, Yenişehir Caddesi; kuzeyde: Bursa-Eskişehir Otobanı, yer almaktadır.
Mesûdiye Caddesi, bu mahhalle’nin içinde kalmıştır.
Başta Çardak Camii olmak üzere Çinili Camii, Varışlı Camii ve Bilal Habeşî Camii, bu mahallede bulunmaktadır. Ankara Caddesi’nin güneyinde kalan Büyük ve Küçük Sanayî bölgeleri, evvelce,Orhaniye Mahallesi sınırları içinde iken son yapılan imar planlamasında bu sanayibölgeleri, Mahmudiye Mahallesi’ne bağlanmıştır.
6) HAMİDİYE MAHALLESİ
Hamidiye Mahallesi, esas itibariyle, Hamidiye/Altınbaş Camii çevresinde kurulmuş eski bir yerleşim alanıdır. Buraya ilk yerleşenler, Kırım göçmenleri olduğu için ilk yıllarda bu mahalle, “Tatarlık Mahallesi” adıyla anılmış ve Kasım Efendi Caddesinin her iki tarafında yerleşim alanına sahip olmuştur.
Ancak son yapılan imar planlamasında bu mahallenin yerleşim alanı, tamamen değiştirilmiş, Kasım Efendi Caddesi’nin kuzeydoğusu, yeni dizayn edilen Kasım Efendi Mahallesi’ne bırakılırken bu caddenin güneybatısı, Cuma Mahallesi’ne katılmıştır.
Hamidiye Mahallesi, bütünüyle Mahmudiye Mahallesi’nin, yerleşim alanına kaydırılmıştır. Belediyece yapılan son imar planlamsına göre Hamidiye Mahallesi’nin yeni sınırlarına gelince doğuda: Suyolu Caddesi; güneyde: Yeşil Barış Sokağı; batıda İsaören Yolu ve de Park Caddesi; kuzeyde Kasım Efendi Caddesi, yer almıştır.
Anafartalar Caddesi’nin bir bölümü de Hamidiye Mahallesi’nin sınırları içinde kalmaktadır. Suyolu Camii, Fatih Camii ve Urgancılar Camii, Hamidiye Mahallesi sınırları içinde kalmaktadır.
RECEP AKAKUŞ Hocanın eserinden düzenleyip yayına hazırlayan
Ayhan Talha Bayraktar
