Turan ŞAHİN'in köşe yazısı
08 Haziran 1845 tarihli Ceride-i Havadis Gazetesi’nde Mösyö Noya adlı bir Fransızın Pera’da fotoğraf çektiğini öğreniyoruz.
Osmanlıda tespit edilen ilk fotoğraf çekimi budur. Bir Osmanlı Tebaının açtığı ilk yerli fotoğraf stüdyosu ise 1850’de Basile Kargopulo tarafından yine Pera’da açılmıştır. Osmanlıda yıkılış süreci ve savaşlar fotoğrafçılığın gelişim sürecini yavaşlatmıştır.
1932 yılından itibaren halkevlerinin ülke düzeyindeki fotoğrafçılık kursları etkili olmuş, stüdyolar ülke genelinde artış göstermiştir.
Nikah, askerlik, okula başlama, diploma, Tekel’den tütün parası öderken vb. fotoğraf ihtiyacı duyulurdu. Bu dönemlerde fotoğrafçılarda sıra beklemeler, kuyruklar oluştuğu gibi fotoğrafçılar da bizzat köylere giderek toplu fotoğraf çekerlerdi.
Fotoğrafın maliyeti de günümüz koşullarına göre oldukça yüksekti. Stüdyoya gidip fotoğraf çektirmek, bir etkinliğe fotoğrafçı çağırmak toplumda her kesimin gücünün yetebileceği iş değildi. Alaminüt (Şipşak) fotoğrafçılığın o kadar ilgi görmesinde maliyetinin düşüklüğü de etkili olmuştur.
İlçemizin ilk fotoğrafçısı 1886 Hilmiye köyü doğumlu Osman Erdoğ’dur. İstanbul’da askerlik yaparken çarşı izninde tanıştığı kişiden öğrendiği fotoğrafçılığı ilçemizde meslek olarak yerine getirdi. Oğlu Şerafettin Erdoğ’da 1980’li yıllara kadar mesleğin bilinen bir ismi idi.
Osman Efendi, kadınların erkek fotoğrafçı karşısında poz vermekten çekinmelerini de eşi Durdane Hanıma fotoğraf çekmeyi öğreterek gidermiştir. Eşi Durdane Hanım’da ilçemizin ilk bayan fotoğrafçısıdır.
Fotoğrafçılığı askerde öğrenen Mehmet Fahri Tosun(1904-1958) 1930’lu yıllarda başladığı fotoğrafçılığı vefat ettiği 1958 yılına kadar yerine getirdi. Devamında oğlu Halil Tosun İnegöl’ün ilk renkli fotoğraflarını çektiği gibi, İnegöl fotoğraflarından kartpostal çekerek satışını yaptı.
İkinci kuşak ustalarımızdan Ali Onurluer 1930’lu yıllarda ilçemizde mesleğe giren bir başka usta’dır. Fotoğrafçılığa Alaminüt (Şipşak) olarak başladı stüdyo fotoğrafçılığı ile devam ettirdi. Sonrasında oğlu Yılmaz Onurluer mesleği 1980’li yıllara kadar sürdürdü.
Pertev İşgören (1934-1994)in 1955 yılında başladığı mesleği 1990 yılına kadar sürdürdü. Oğulları Ömer-Mehmet İşgören günümüzde sürdürmektedirler. Aynı şekilde İlhan Ataç’ın 1950’li yıllarda başladığı fotoğrafçılığı oğlu Erhan Ataç günümüzde sürdürüyorlar.
Yetmişli yıllardan itibaren Olay Gazetesi İnegöl Temsilciliği yapan Sadullah Organ aynı yıllardan itibaren fotoğrafçılık mesleğinin ilçemizdeki bir başka değerli temsilcisidir.
