Ayşe Bayraktar yazdı
Müslümanların merakla beklediği 2024 yılı fitre miktarı Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından 130 TL olarak belirlendi. Peki, bu önemli ibadetin hikmeti nedir ve fitre kimlere verilir?
Fıtır sadakası, Müslümanların Ramazan Bayramı öncesi yoksul insanlara vermekle yükümlü olduğu bir yardımdır. İslam alimlerine göre, bu ibadetin amacı, toplumda dayanışmayı güçlendirmek ve herkesin bayram sevincini paylaşabilmesini sağlamaktır.
KİMLER FİTRE VERMEKLE YÜKÜMLÜDÜR? Fitre, temel ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra nisap miktarı mala sahip olan her Müslüman için vaciptir. Şâfiî mezhebine göre ise fıtır sadakası vermek “farz”dır. Bu, bireyin kendi ihtiyaçları ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin fitresini de kapsar. Örnek verirsek evin babası, eşi ve evlenmemiş çocukları için ayrı ayrı fitre verir.
Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası veyasadaka-i fıtır; insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır.
Ramazan Bayramına kavuşan, temel ihtiyaçlarının ve bir yıllık borçlarının dışında nisap miktarı (80,18 gr. altın veya bu değerde) mala sahip olan Müslümanlar kendileri ve velâyetleri altındaki kişiler için fıtır sadakası vermekle yükümlüdürler. Kişinin ana-babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri ve diğer yakınları adına fitre ödeme zorunluluğu yoktur. Bu konumda olan kişiler kendileri fitre vermekle sorumludur.
FİTRE KİMLERE VERİLİR, KİMLERE VERİLEMEZ? Fitre, yoksul Müslümanlara verilmelidir. Fıtır sadakası, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı yoksul Müslümanlara verilir. Aile bireyleri arasında, yani ana, baba, çocuklar ve eşe fitre vermek geçerli değildir. Kişi kimlere fitre veremez:
1-dinen zengin sayılanlara fitre veremez, 2-usûlüne fitre veremez (anne, baba, dedeler ve nineler), 3-fürûuna fitre veremez (çocuk ve torunlar) 4- eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi birkaç fakire de dağıtılabilir. Bir kişiye verilen miktar bir fitreden az olmamalıdır.
AKRABALARIMIZDAN KİMLERE ZEKAT VE FİTRE VEREBİLİRİZ? Kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir.
FİTRE NE ZAMAN VERİLMELİDİR? Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan Bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bayramdan önce vermek daha faziletlidir.
Bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir. Böylece fitre verilen ihtiyaç sahibi kişi de bayram öncesi alışveriş yapma imkanı bulur. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak fitrenin bayramdan sonraya bırakılması mekruhtur. Şâfiî mezhebine göre; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır.
2024 FİTRE MİKTARI VE ÖDEME ŞEKLİ
“2024 yılı Ramazan ayı için fitre miktarı 130 TL olarak belirlenmiştir. Belirtilen meblağ nakdi olarak verilebileceği gibi gıda ve benzeri maddelerden ayni olarak da verilebilir.” -
Fitrenin amacı, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması suretiyle onun bayram sevincine iştirak etmesine katkıda bulunmaktır. 130 TL asgari miktardır. Siz isterseniz bunu çoğaltabilirsiniz.
Örneğin kişi başı fitreyi 150 TL verebilirsiniz.Diyanet İşleri Başkanlığı'nın açıklamasına göre, belirlenen bu miktar aynı zamanda günlük oruç fidyesi bedeli olarak da kabul edilecektir.
