Merhaba İnegöl'ün güzel insanları!
İnegöl'ün tarih ve kültürüne dair yazılarımıza devam ediyoruz.
Yeni Yörük:
İnegöl’ün kuzeyinde, Ahî Dağı’nın batı yakasında yer alan Yeni Yörük Köyü, tarih boyunca göçebe yaşam süren Yörüklerin en son yerleşik hayata geçtiği köylerden biri.
1960’lı yıllarda “Hacı Hasan Yörük Köyü” adı “Yeni Yörük” olarak değiştirildiğinde, sadece bir isim değil, bir çağ da kapanmış oldu.
Köyün arazisi oldukça engebeli. Bitki örtüsü zayıf, su kaynakları kıt. Bu durum tarım ve ziraatla geçinen halkın işini zorlaştırsa da yıllardır toprağa bağlı yaşamı sürdürüyorlar.
Kısmen hayvancılıkla da geçim sağlanıyor. Çevresindeki Tokuş, Hamzabey, Kozulca, Fındıklı, Şıbalı ve Dömez köyleriyle birlikte küçük bir yerleşim halkası oluşturuyor.
93 Harbi olarak bilinen 1876-1877 Türk-Rus Savaşı sonrasında devletin bölgeye yerleştirdiği göçmenlerle birlikte Yeni Yörük halkı da yerleşik düzene geçti.
Geç yerleşenlerden oldukları için, tıpkı Akbaşlar ve Bayramşah köylüleri gibi, hâlâ “yörük” kimliğini korumaya devam ediyorlar.
İnegöl’e sadece 11 kilometre mesafede olan köy, Şıbalı ve Fındıklı üzerinden ilçeye bağlanıyor. 1990 yılında 366 olan köy nüfusu, 2000 sayımında 295’e düşmüş durumda. Bu düşüşte gençlerin İnegöl’de işçiliği tercih etmesi etkili. Köyde artık çoğunlukla yaşlı nüfus kalmış.
Yeni Yörük’ün tarihî değeri de göz ardı edilemez. Köy ve komşusu Fındıklı, Hüdavendigâr Livası Tahrir Defterleri’nde geçen Çavuşlu Mezraası’nın üzerinde kuruludur. Bu topraklar bir zamanlar Şıbalı ile birlikte Bursa Yeşil Camii Külliyesi’ne vakfedilmiş, yıllık gelirleri kayıtlara geçirilmiş.
Yukarı Ballık:
İnegöl’ün güneydoğusuna düşen Yukarı Ballık Köyü ise Çamlık Deresi ile Mezit Boğazı arasında, engebeli bir platoda konumlanıyor. Susuzluğu ile bilinen bu köy, Aşağı Ballık ile birlikte aynı yazgıyı paylaşıyor.
Ormanların açılmasıyla kazanılmış araziler, zayıf bitki örtüsü ve kurak topraklar burada hayatı zorlaştıran gerçekler.
Köyün geçim kaynağı yine tarım ve ziraata dayanıyor. 1990’da 248 olan nüfus, 2000’de 225’e gerilemiş. Bu tablo, bölgedeki demografik değişimi açıkça ortaya koyuyor.
Köy halkı Balkan muhaciri. 93 Harbi sonrasında Anadolu’ya gelen göçmenler, önce Taşdere Vadisi’nin güneydoğusuna yerleştirilmiş, ancak bir heyelan nedeniyle Yukarı Ballık bugünkü yerine taşınmış. Heyelânla gelen yer değiştirme, bölgenin kaderini de yeniden çizmiş.
Köyün çevresinde Aşağı Ballık, Gündüzlü, Hacıkara, Rüştiye, Yeni Karacahasan ve Tahtaköprü Beldesi bulunuyor. Domaniç-İnegöl yolunu izleyerek ilçeye ulaşmak mümkün.
Yukarı Ballık, hâkim bir tepe üzerine kurulu. Bu özelliğiyle Mezit Boğazı’na ve Domaniç Derbendi’ne doğru geniş bir manzara sunuyor; bu da ona doğal bir gözlem noktası kimliği kazandırıyor.
Sıradaki yazımızda görüşmek üzere! Yaşam sevinciniz eksik olmasın!
