Recep Akakuş'un Köşe Yazısı
Yerli köylerdendir. Bir diğer ifade ile Manav’dır. Bu tabir, Farsça Men kelimesi ile Türkçe Ev kelimesinin birleşmesinden meydana gelmiş bileşik bir isimdir. İlk yerleşik düzene geçen ve de göçebe hayatı terk eden Türklere verilmiş bir isimdir. Köy, İnegöl Ovası’ndadır.
Koca Dere’nin hemen yakınında yer aldığından sulu tarım yapılmaktadır. Sebzecilik dâhil her çeşit tahıl ürünü yetiştirilmektedir. Şehir merkezine uzaklığı 10 kilometredir.
1990 yılı genel nüfus sayımına göre köyün toplam nüfusu, : 362 kişidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 228’i kadın, 221’i erkek olmak üzere toplam köy nüfusu, 449 kişi olmuştur. Yakın çevresinde Kulaca, Hasan Paşa, Alibey köyleri bulunur. Ulaşım yönünden de çok avantajlı bir pozisyonu vardır. Çünkü Bursa-Ankara anayolu hemen köyün yakınından geçmektedir.
Bilal, yerli köy olduğundan tarihî bir boyuta da sahiptir ve de “yatır” olarak dedeleri vardır. Köyün adı Bilal-oğlu veya Gulam-Oğulları olarak geçmektedir. Sözlük anlamı itibariyle “Bilal” ismi, su altında yaşayanlar anlamında kullanılmıştır. Çünkü geçmiş yıllarda Hamamlı-Çamlık Deresi’nin ana yatağı, Bilal Köyü’nün yakın civarından geçmekte imiş. Bu nedenle köye, su altında yaşayanlar anlamına gelmek üzere Bilaloğlu ismi verilmiştir. Tahrir defterlerindeki tespit ve tescillere göre Bilal Köyü, bir Vakıf Köy’dür. Yıllık vergi geliri Bursa-Hamza Bey Külliyesi’ne tahsis edilmiştir. Geçmişte köy, pirinç ambarı hüviyetinde imiş.
BOĞAZ KÖYÜN TARİHİ
Boğaz Köy, yerli köylerdendir. İnegöl’ün kuzeyinde ve Kazancı Eşiği ile Yenişehir Eşiği arasında yer alır. Şehir merkezine uzaklığı 15 kilometredir. Osmanlılar döneminde köy nüfusunun önemli bir bölümü gayr-i müslim imiş. Günümüzde ise köy nüfusu, Manav denilen ve ilk yerleşik düzene geçen Türklerden oluşmaktadır.
1990 yılı genel nüfus sayımına göre toplam köy nüfusu, 690 kişidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 304’ü kadın ve 298’i erkek olmak üzere toplam köy nüfusu, , 602 kişiye düşmüştür . Boğaz
Köyü, İnegöl-Yenişehir yolu üzerinde ve Yenişehir istikametine giderken yolun sol tarafında kalmaktadır. Toprakları verimli ve halkı zengin bir köydür. İnegöl Ovası’nda yer alan bütün akarsular, Hamza Bey Boğazı'nda ve de Delikli Kaya mevkiinde birleşerek Boğazköy civarında Göksu adını alarak Yenişehir Ovası’na geçmektedir
Boğazköylüler, her türlü tarım ürününü yetiştirebilmektedirler.Daha evvelki yıllarda Yenişehir İlçesi’ne bağlı iken son devirde Boğazköy, Sungur Paşa/Koçi Köyü ile birlikte -ticarî ve iktisadî ilişkileri göz önünde tutularak- İnegöl İlçesi’ne bağlanmıştır.
Yakın çevresinde Sungur Paşa, Çavuşköy ve Hamza Bey köyleri yer almaktadır. Eski yerleşim alanlarındandır ve tarihî bir boyuta sahiptir. Boğazköy, Çelebi Sultan Mehmet vakıflarına dâhil bir köydür.
