1946 yılında çoğunluk sistemine göre yapılan milletvekili seçiminde- bazı şâibeli durumlar bulunmuş olsa da- C.H. Partisi, tek başına seçimi kazanmış ve ülkede çok partili hayata geçilmiştir.
Dünyada gelişen siyâsî konjöktör gereği Türkiye Batı biloğunda yerini almış ve Nato Savunma Paktı’na girmiştir. 1950 yılında yapılan genel millet vekili seçiminde Celal Bayar liderliğindeki Demokrat Parti, seçimi kazanmış ve C. Halk Partsi, muhalefette kalmıştır.
Böylece İsmet İnönü’nün temsil ettiği millî şeflik dönemi sona ermiştir.
Seçim sonrasında toplanan Türkiye Millet Meclisi, reis-i cumhur olarak Celal
Bayar’ı meclis başkanı olarak da Refik Koraltan’ı seçmiştir. Hükümeti kurma görevi de Aydın milletvekili Adnan Menderes’e verilmiştir.
Demokrat Parti adına yapılan ilk icraatlardan biri, tek parti döneminde millete rağmen uygulamaya konan Türkçe ezan’ın aslına döndürülmüş olması ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu gereği açılması öngörüldüğü halde öğrenci yokluğu bahanesi ile evvelce kapatılmış olan imam-hatip
okullarının tekrar açılmış olmasıdır.
İstanbul başta olmak üzere Türkiye’de yedi il merkezinde öğretime başlayan imamhatip okullarından İstanbul İmam Okulu’nun öğretim faâliyetlerine katkıda bulunan İlim Yayma Cemiyeti’nin ilk şubesi, İnegöl’de açılmıştır. İnegöl’ün eşrafından Hacı Nezir Dürüst, Hacı İbrahim Bosnalı ve hıfız hocam Merhum Hafız Mehmet Çuhadar’ın kurmuş oldukları İlim Yayma Cemiyeti - İnegöl Şubesi’nin teşvik ve destekleriyle İstanbul İmam - Hatip Okulu’na öğrenci gönderilmiştir.
Nusret Vardar, Hasan Hazer, Halil Karaatlı, Tülek Ahmet lakabı ile anılan Ahmet Aslanoğlu, İstanbul İmam Hatip Okulu’na ilk giren İnegöl’lü öğrencilerdir.1950 - 1960 yılları arasında 10 yıl devam eden Demokrat Parti iktidarı döneminde ülke çapında hem sosyal alanda hem ekonomik alanda ve hem de dinî eğitim ve öğretim alanında geniş açılımlar gerçekleştirilmiştir.
Nato üyesi olarak Kore Savaşı na iştirak edilmiş; yurt içinde köylünün şehir merkezleri ile irtibatı sağlanmış; yerel yönetimler geniş aktivite kazanmıştır. Soy kütüğü itibariyle 1486 tarihli İshak Paşa vakıf nâzırılığına kadar uzanan İnegöl’ün en eski âilesine mensup Nuri Doğrul, İnegöl Belediye başkanı olmuş; Çitli Köyü menşe’li Ali Korkmaz da Demokrat Parti İnegöl
ilçe başkanı sıfatıyla yerel yönetim üzerinde geniş hâkimiyet tesis etmiştir.
Ülke çapında gözlenen ekonomik gelişmelere paralel olarak İnegöl’de de bu
dönemde büyük ekonomik gelişmeler olmuştur. Söz gelimi: Öteden beri kasaba içinde ve muhtelif mahallelerde faâliyet gösteren keresteciler ve mobilyacılar, yeni tesis edilen sanayi bölgesine taşınmıştır. Toprak sanayi ile ilgili olarak da günlük 24 bin tuğla kapasiteli çok ortaklı bir fabrika, İbrahim Bosnalı ve Şakir Lakşe önderliğinde kurulmuş ve bu fabrika, Kalburt Deresi kenarında üretime başlamıştır.
Oylat Kaplıcaları ile ilgili olarak kurulan şirket de faâliyete geçmiş; kaplıca ile ilgili otel ve sosyal tesisler inşa ederek hizmete sokmuştur. 1950-1960 döneminde İnegöl, hem yurt dışından hem de yurt içinden büyük ölçüde göç almış ve nüfus yapısı itibariyle İnegöl, bu dönemde süratle büyümüştür.
İnegöl coğrafyasında nüfûsun artış göstermesine, sosyal ve ekonomik yapının dev adımlar atarak gelişmesine rağmen İnegöl kökenli bir milletvekili, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gönderilememiştir. İnegöl’de belediye teşkilatının kurulduğu günden itibaren uzun yıllar belediye başkanlığını elinde tutan “Sadıkzâde Âilesi”ne mensup Nuri Doğrul, 1935-1942 ve 1950-1955 yılları arasında İnegöl belediye başkanı olmuştur.
1955-1957 yılları arasında Kemal Özkan ve 1957-1960 yılları arasındada Mehmet Çıracı İnegöl belediye başkanı olmuştur. Bu konuda detaylı bilgi almak isteyen okuyucularım, Kenan Kahraman tarafından hazırlanan ve İnegöl Belediyesi’nce bastırılan “Geçmişten Günümüze İnegöl” isimli esere bakabilirler.
RECEP AKAKUŞ Hocanın eserinden düzenleyip yayına hazırlayan
Ayhan Talha Bayraktar
