Ayşe Bayraktar yazdı
Din İşleri Yüksek Kurulu, Cuma namazı hutbesini dinlerken salavat getirilip getirilemeyeceğini ve duaya âmin denilip denilemeyeceğini açıkladı.
Cuma namazlarının ayrılmaz bir parçası olan hutbeler, cemaatin dikkatini çeken ve önemli dini konuları içeren anlar olarak bilinir.
Bu önemli zaman diliminde cemaatin tutumunun nasıl olması gerektiği ise sıklıkla merak edilen bir konu. Din İşleri Yüksek Kurulu, hutbe okunurken cemaatin tutumuna dair önemli açıklamalarda bulundu.
Hutbe Esnasında Cemaatin Tutumu
Hutbenin dinlenmesi, Cuma namazının sıhhati açısından büyük önem taşıyor. Hutbe sırasında cemaat, sessiz kalmalı ve hatibi dikkatle dinlemeli.
Ancak Din İşleri Yüksek Kurulu, hutbe esnasında özel durumları da göz önünde bulundurarak bazı açıklamalarda bulundu.
Hutbe Sırasında Salavat ve Dua Etme Kuralları
Hutbe sırasında Hz. Peygamber'in (s.a.s.) ismi anıldığında cemaatin sessizce salavat getirebileceği, ayrıca hatibin duasına sessizce 'âmin' diyebileceği belirtildi. Ancak bu eylemlerin sesli olarak yapılmaması gerektiği vurgulandı.
Hutbe okunurken camiye gelen kimse, sessizce oturur hutbeyi dinler, “ilk sünneti kılmadım” deyip sünnet namaza durarak hutbeyi dinleme sorumluluğunu terk edemez. Hutbe okunurken nafile ve sünnet namaz kılınamaz.
Hutbe Dinleme Adabı
Hz. Muhammed (s.a.s.), hutbe sırasında, gürültü yapan, dinlemeyen birine dahi "dinle" demenin doğru olmayacağını, lüzumsuz konuşma sayılacağını belirtmiştir.
Bu hassasiyet, cemaatin hutbe sırasındaki tutumunu belirlemede önemli bir rol oynar.
Cuma namazında hutbe okunurken cemaatin konuşmayıp dinlemesi, selâm alıp vermemesi ve başka bir işle meşgul olmaması gerekir.
Konu ile ilgili olarak Resûl-i Ekrem (s.a.s.); “Cuma günü imam hutbe okurken arkadaşına (yalnızca) ‘dinle’ desen (bile yine) boş, lüzumsuz konuşmuş olursun.” buyurmuştur. (Buhârî, Cum‘a, 36 [934]; Müslim, Cum‘a, 11-12 [851])
Hutbe esnasında cemaatin, hatibi dinlemesi, konuşmaması, cep telefonu vb başka işlerle uğraşmaması gerektiği vurgulanırken, aynı zamanda duaya ve Hz. Peygamber'in (s.a.s.) ismine karşı gösterilen saygı da ön plana çıkarılmıştır.
Ancak hutbede yapılan duaya bile sesli bir şekilde ‘âmin’ demek doğru değildir. Hutbe bu kadar hassas ve önemli bir konudur Cuma namazında. Sadece camide gürültü yapan çocuklarımız değil büyüklerimiz de bu konuda bilinçli olmalıdır.
Hanefî âlimleri, namazda yasak olan her şeyin hutbede de yasak olduğu kuralını esas almışlardır.
Hutbe dinlerken sanki namaz kılıyor gibi olmalısın. Sağa sola bakmak, başka işlerle ve başka insanlarla meşgul olmak doğru değildir. Hele de hutbe esnasında cep telefonu ile oynamak olacak iş değildir.
