Merhaba İnegöl'ün güzel insanları!
İnegöl'ün tarih ve kültürüne dair yazılarımıza devam ediyoruz.
Kurşunlu Kasabası, İnegöl’ün doğusunda, Ahî Dağı’nın eteklerinde, tarihî ve stratejik özellikleriyle dikkat çeken bir yerleşimdir.
Zengin kültürel mirası, tarımsal üretimi ve Osmanlı’dan miras kalan yapılarıyla geçmişin izlerini günümüzde de taşır. Bu yazıda Kurşunlu’nun tarihine, coğrafyasına ve önemine yakından bakacağız.
Kurşunlu Kasabası, İnegöl Ovası’nın doğu ucunda yer alır ve Ahî Dağı’nın eteğinden ovaya doğru uzanan verimli topraklara sahiptir.
Bölge, tarım ve ziraatle geçimini sağlamaktadır; sebze üretimi oldukça yaygındır. Özellikle yeşil biberi, lezzetiyle ün salmıştır.
Yakın çevresinde Özlüce, Kınık, Çitli, Küçükyenice, Babaoluk, Sülüklügöl gibi köyler ve Pazaryeri ilçesine bağlı Nazif Paşa köyü bulunmaktadır. İnegöl’e sadece 14 kilometre mesafedeki kasaba, Tarihî İpek Yolu’nun Bursa’ya giden kolu üzerinde yer alır.
Kurşunlu, Osmanlı’nın ilk yıllarından itibaren stratejik öneme sahip bir bölge olarak öne çıkmıştır. Ahî Derbendi olarak bilinen geçit, kasaba sakinlerine korunması için emanet edilmiştir.
Bu görev, kasabalılara devlet tarafından tanınan bir ayrıcalık olarak görülmüş ve onları birçok vergiden muaf tutmuştur. Yalnızca Öşür vergisini dirlik sahiplerine ödemekle yükümlü olmuşlardır.
Yıldırım Beyazıt döneminde, kasabaya bir kervansaray ve zaviyeli-mescid inşa edilmiştir.
Kervansaray, İstiklal Savaşı sırasında Yunanlılar tarafından yakılmış olsa da, zaviyeli-mescid günümüze kadar orijinal haliyle ulaşmıştır.
Bu yapı, Kurşunlu-Fatımetü’z-Zehra Camii olarak bilinir ve İnegöl yöresinin en eski tarihî eseridir.
İnegöl fatihi Turgut Alp’in oğlu İlyas Bey ile Osman Gazi’nin oğlu Pazarlu Bey, bu bölgeyi uzun yıllar kontrol etmişlerdir.
Bölge, zengin demir ve gümüş madenleriyle dikkat çekmiş; ayrıca Oylat Kaplıcası gibi doğal kaynaklar da işletilmiştir.
Osmanlı döneminde, Kurşunlu kasabasının stratejik önemi hiçbir zaman azalmamıştır.
Ahî Derbendi’nin korunması için zaman zaman kökten personel değişiklikleri yapılmış ve kasaba, kritik dönemlerde askeri takviyeler almıştır.
Bu süreçte, Bakacak Dedesi olarak bilinen asker nitelikli kişi, bölgenin güvenliğini sağlamakla görevliydi.
Kurşunlu, tarih boyunca farklı isimlerle anılmıştır. Ahî Derbendi’nin güvenliği için devlet tarafından mecburi iskân politikası uygulanmış ve çevredeki Bey/Boyacı Köyü, Çay Köyü ve Yegân Gâzî Köyü birleştirilerek Güde adıyla yeni bir köy oluşturulmuştur.
Ancak zamanla Güde adı unutulmuş, Kurşunlu ismi yaygınlık kazanmıştır. Güde adı ise kasabalıların yazın kullandıkları yaylanın adı olarak günümüze kadar gelmiştir.
Kurşunlu Kasabası, doğal güzellikleri, tarihî yapıları ve stratejik konumuyla geçmişten günümüze önemini korumaktadır. Osmanlı’nın izlerini taşıyan bu topraklar, hem kültürel hem de ekonomik değerleriyle gelecek kuşaklara aktarılması gereken bir miras niteliğindedir.
Kurşunlu yazımıza devam edeceğiz.
Sıradaki yazımızda görüşmek üzere! Yaşam sevinciniz eksik olmasın!
