1959 yılında düzenlenen bir turnuva Puan Cetveli (Şirin İnegöl Gazetesi) Federe Kulüp (Amatör) Statüsü elde eden takımlarımız;
Akhisar Demirspor (Akhisarspor), Alanyurtspor, Cerrahspor, Doğanspor, Demirspor, Gençlergücü, Güvenspor, Hocaköyspor, İdmanyurdu, İsaörenspor, Kafkasspor,
Kurşunluspor, Örhaniyespor, Ösmaniyespor, Yenicespor, Yeni Kurtuluşspor, Yıldızspor (Gökyıldız-İnegölspor)’dur.
Sonradan adı İlgarspor olarak değiştirilen Kocatepespor ve adı Mobilyaspor olarak değiştirilen Şekerspor ve 2022 yılında kurulan Anadolu Birlik Futbol Kulübü ve Turgutalp Gençlik ve Spor Kulüpleri ilçemizin gayri federe geçmiş yaşamadan, federe (amatör) olan kulüplerimizdir.
Bunun dışında İnegölspor Amatör Takımı da müsabakalarda yer aldı.
İnegöl İnsanındaki futbol oynama sevgisinin ortaya çıkardığı takım oluşumlarındaki tarihsel süreçte, 1950-1990 yılları ilçe merkezinde oluşan, 100’ün üzerindeki mahalle takımının 11’i federe, belde ve köylerdeki 60’ın üzerindeki takım oluşumunun ise 7’si federe kulüp olmayı başarmıştır. Dört kulübümüz ise gayri federe bir süreç yaşamadan federe olarak faaliyete geçmişlerdir.
İnegölspor profesyonel futbol takımı, 1984-1985 sezonunda kurulmuş ve ilk sezonundan itibaren profesyonel olarak 3. Lig’de müsabakalara katılmıştır. 1985-1986 sezonundan itibaren ilçe stadı yalnızca İnegölspor profesyonel takımının müsabakalarına ayırılmış, Güven Sahası olarak bilinen saha ise çevresi tel örgü ile çevrilerek “Dış saha” adıyla, ilçedeki amatör takımlara tahsis edilmiştir.
Aynı şekilde gayri federe takımların kullandığı Birlik Sahası imara açıldı, Endüstri Meslek Lisesi Sahası da okul öğrencilerinin dışındaki kişilerin kullanımına yasaklandı.
DSİ Sahasına ise SSK Hastanesi yapıldı. Bütün bu gelişmeler gayri federe takımları maç yapacak saha bulamaz duruma getirmişti.
İlçemiz Yıldırım gazetesinden Mehmet Bayrak; Kasım-Aralık 1988 ve Öcak-Şubat 1989 tarihleri ilçemiz gayri federe takım temsilcileri ile gayri federe futbolun ilçedeki geleceği hakkında görüşmeler yapmış.
Birlikspor Başkanı Hüseyin Bayram, Çınarspor Genel Kaptanı Hüsnü Sak, Edebeyspor Başkanı Mehmet Filiz, Esnafspor Başkanı Eşref Güç, Fidanspor Genel Kaptanı
Celal İleri, Gençlergücü Genel Kaptanı İrfan Kocabıyık, İsaören Gençlikspor Başkanı Burhan Yakut, Kulaspor Başkanı İrfan Kuyba, Kafkasspor Yönetim Kurulu Üyesi Bayram Bali, Yenicespor Başkanı Şerafettin Aslan ile görüşülmüş.
Ayrı ayrı görüşülen kulüp temsilcilerinin tamamı, sorunlarınız nedir sorusuna; saha yetersizliği nedeniyle ilçe merkezinde gayri federe futbol turnuvaları düzenlenemiyor, böyle devam ederse gayri federe futbol bir kaç yıl içinde biter demişlerdi.
Gerçekten de kulüp temsilcileri bunu görmüşlerdi. Gayri federe futbol, 1990’lı yıllardan itibaren, ilçe merkezinde sahneden çekildi ve bazı köylerimizde düzenlenen müsabakalar olarak devam etti.
TURHAN ŞAHİN'İN İNEGÖL'DE FUTBOLUN 100 YILI isimli eserinden düzenlenip yayına hazırlanmıştır.