Müze kurulum çalışmaları için yapılan araştırmaların başlarında, Osmanlı Arşivleri Genel Müdürlüğü ile özel bir protokolün yapılmasının alt yapısı oluşturulmuştur.
Nihayetinde İnegöl tarihi ile ilgili, kayıt altına alınmış, fotoğrafları çekilerek CD ortamına aktarılmış, müzemiz arşivine üst düzey akademik değer katan, yaklaşık 33.000 adet Osmanlıca belgenin, bu kültürel projeye kazandırma çabaları başarılı bir şekilde sonuçlandırılmıştır.
Bazı köylerimizde yaptığımız alan çalışmaları neticesinde, milyonlarca yıl öncesine ait olduğu tespit edilen fosiller bulunmuştur.
Doğa Tarihi adıyla yeni bir müze oluşturabilecek kadar dikkat çeken bu keşif, ısrarla ilgililerine yaptırdığımız yazışmalar sonucu, ileriki yıllarda kazı çalışması yapılabilmesi için, Kültür Bakanlığı kayıtlarına girmesi sağlanmıştır.
Inegöl' ün fethinden itibaren, Osmanlı Dönemi' ne ait mezar taşları incelenmiş, fotoğraflanarak ve tasnif edilerek arşivimize kazandırılmıştır. Daha sonra İnegöl' lü bir akademisyenimizin öncülüğünde tamamı kitap haline getirilmiştir.
Kaybolmuş olan İnegöl yöresi halk dansları, özellikle tüm Türkiye'de bilinen "İnegöl Çiftetellisi" başta olmak üzere, 16 tane İnegöl Türküsü ve 6 tane İnegöl Yöresi Halk Oyunu, komisyonumuzdaki uzmanlar tarafından yeniden derlenmiştir.
O dönem, özel gayretlerimiz ile, 16 çift kıyafetine kadar hazır ederek kurduğumuz, "İnegöl Belediyesi Halk Dansları Topluluğu", bu oyunları icra etmeye devam etmektedir.
Bina restorasyonu inşası ile de komisyonumuz bizzat ilgilenmiş ve maliyetinin tamamına yakını da, belediye bütçesi dışından, Bursa Valiliği' ne bağlı Tarihi Bina Restorasyonu ile ilgili bir fondan karşılanmıştır.
Sahada proje ile ilgili her türlü işe koşturan komisyon üyeleri, hem binanın yeniden inşasının bazı bölümlerin de, hem de bittikten sonraki sergi alanlarının oluşturulması ve yerleştirilmesi ile ilgili bütün alanlarda bizzat fiziken de çalışmışlardır.
Bir müzenin, saha ve bina restorasyonu çalışmalarının dışında, resmi kurulma prosedürünün de, dışardan görüldüğü gibi çok basit olmadığı görülmüş ve zorluklar bir bir atlatılmıştır.
Öyleki; bir yere "müze" diyebilmeniz için, istenilen bina dışında, otobüs otoparkı, sergi salonu, konferans salonu, hediyelik eşya reyonu, kronolojik sergi alanları, engelli güzergahları, yangın söndürme hatları, idari odaları, lavaboları gibi alanların oluşturulması gerekliliğinden, projelendirilmesi, destinasyona göre, planlanarak çizilmiştir.
Müzenin yönetimi için gerekli olan, sanat tarihi, tarih ve arkeoloji bölümü mezunları ile güvenlikçi kadrosunun iştigalleri sağlanarak eğitimleri verilmiştir.
NEDİM BAYRAM