Recep Akakuş'un Köşe Yazısı
Akhisar Köyü’nün kuruluş tarihi, milattan önce 2000 yıllarına kadar gider. İnegöl Kasaba merkezinde yer alan ve halk arasında yokuş adı verilen höyük ile Akhisar Köyü’nde bulunan höyük, aynı yıllarda yapılmıştır. Bilim adamlarınca her iki höyük, milattan önce 2000 yılı ile tarihlendirilmektedir. Akhisar Köyü, tarihî İpekyolu’nun, Bursa bağlantısını teşkil eden Uluyol üzerinde kurulmuş önemli bir ticaret merkezidir. “Ak” sıfatı ile nitelendirilmesinin gerçek sebebi de budur.
Eski devirlerde İnegöl’ü Bursa’ya bağlayan ana yol, Akhisar üzerinden geçermiş. Günümüzde Akhisar Köyü içinde bulunan ve koruma altına alınmış olan höyük/yapay tepecik, tarihî bir niteliğe sahip olması açısından son derce önemlidir. Hem korunması ve hem de turizm yönünden değerlendirilmesi gerekir. Akhisar Köyü, İnegöl’ün kuzeybatısında, mücavir alan içinde bulunmaktadır.
Şehir merkezine uzaklığı 5 kilometredir. Karadere, Kavaklı Dere ve de Kalburt Deresi’nin birleşme noktasına yakın bir yerde kurulmuştur. Kuruluşu itibariyle yerli bir köy olmasına karşın günümüzde nüfusunun büyük çoğunluğu göçmendir. Tarihî kaynaklar, Osmanlılar döneminde Akhisar Köyü’nde yaşayan nüfusun çoğunlukla gayr-i müslim olduğunu göstermektedir.
Devletçe köyden alınması öngörülen yıllık vergi geliri 6952 akça olarak tahrir defterlerinde tescil olunmuştur. Söz konusu vergi geliri de Yıldırım Beyazıt’in torunu ve Şehzâde Süleyman’ın oğlu Orhan Çelebi’ye -vakıf statü- sünde- tahsis edilmiştir. Bir anlamda; Akhisar Köyü, Sultan vakfıdır.Bir ticaret merkezî olarak -uzun yıllar- gündemde kalan Akhisar Köyü’nün nüfusu, 93 Muharebesi’nden, yani 1876-1877 yıllarından sonra, değişmiştir. Buraya Balkan menşe’li göçmenler yerleştirilmiştir.
Akhisar Köyü verimli ve sulak bir arazi üzerine kurulmuştur. Arazisinin büyük bir kısmı, taban arazidir. Bu nedenle burada her çeşit tahıl ürünü, meyve ve sebze çeşidi yetiştirilmektedir. Akhisar Köyü’nün kırsal bölümünde ise zemin sağlam ve çok güçlü olduğundan deprem endişesi taşıyan vatandaşlarımız, bina yapımı için kırsal alana dâhil köy arazisine geniş ilgi göstermektedirler.
Özellikle 17 Ağustos 1999’da vuku bulan yıkıcı deprem sonrasında kırsal alanda yer alan köy arazisinin değeri, çok artmıştır.
İNEGÖL’ DE AKBAŞLAR KÖYÜ
Bu köy, bir yürük köyüdür. İnegöl’ün, kuzey doğusunda yer almaktadır. Şehir merkezine uzaklığı 8 kilometredir. Geçimlerini çiftçilik ve hayvancılık ile sağlarlar. Arazileri, kıraç bir yörede bulunduğundan susuz tahıl üretimine ağırlık verilmiştir. Çevresinde Dömez,Şibalı, Kulaca, Yiğit ve Olukman köyleri yer almaktadır. 1990 yılı genel nüfus sayımına göre; kadın-erkek dâhil köyün toplam nüfusu, 197 kişidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 114’ü erkek ve 106’sı kadın olmak üzere toplam köy nüfusu, 220 kişi olmuştur.
Köylüler, yürük geleneklerine sıkı sıkıya bağlıdırlar. Her yıl yapılan Söğüt- Ertuğrul Gâzî şölenlerine katılmaktadırlar. Hatırlanacağı üzere Osman Gâzî’nin yakın silah arkadaşlarından birinin adı da Akbaş idi. Bununla beraber; köyde veya civarında o zatla irsî bir bağlantıyı simgeleyen her hangi anıtsal sembol yoktur.