Recep Akakuş yazdı
Saâdet Köyü, İnegöl’ün güneydoğusunda ve Domaniç Dağları’nın kuzey eteklerinde, Ilıca/Oylat Kaplıcası civarında yer alır. Arazisi, çok engebeli ve parçalıdır.
Çevre, bitki örtüsü olarak, çam ve gürgen ormanlarıyla kaplıdır. Orman köyü statüsündedir. Halkın geçim kaynağı, başta orman ürünleri olmak üzere sınırlı da olsa tarım ve ziraattır.
Son yıllarda köy, iç- göç almış olmakla birlikte yine de köy nüfusu, azalmıştır.
Yakın çevresinde Bahariye, Hilmiye, Mesruriye köyleri ile Ilıca/ Oylat Kaplıcası yer alır. İnegöl’e uzaklığı, 27 kilometredir.
1990 yılı genel nüfus sayımına göre köy nüfusu, 232 kişidir. 2000 yılı genel nüfus sayımına göre ise 81’i kadın ve 82’si erkek olmak üzere toplam köy nüfusu, 163 kişiye düşmüştür.
İnegöl ile bağlantısı, Oylat-Hilmiye-Gündüzlü ve Hamamlı köyleri üzerinden gerçekleştirildiği gibi Bahariye, Konurlar, Murad Bey ve Orta Köy üzerinden de sağlanır. Saâdet Köyü,
Oylat Kaplıcası’na yakın olduğu için hem dağ havasından hem de Oylat Kaplıcasından istifade etmek isteyen bazı varlıklı kişiler, Saâdet Köyü’ne yazlık binalar inşa etmişler ve bu arada pansiyonculuğa yönelmişlerdir. Saâdet Köyü nüfusunu, Kafkas kökenli muhacirler oluşturur.
Halk arasında 93 Muharebesi olarak bilinen 1876-1877 TürkRus Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya göç etmiş olan bu kişiler, devletçe bu yöreye yerleştirilmişlerdir.
İlk yerleşim, Alaçam yöresinde olmuş.
Ancak, kış burada çok ağır geçtiğinden 1885 yılında köy, eski bir mezraa olan bugünkü yerine taşınmıştır. Alt kimlik olarak Gürcüdürler ve Gürcüce konuşurlar.
Saâdet Köyü’nün, eski adı Pazaralanı’dır. Tarihî belgelerdeki adı ise, Demirci Pazarlu’dur.
Tarihi kayıtlara göre; Ilıca/Oylat dâhil bu yöre, Osman Bey’in oğullarından Pazarlu Bey ile İnegöl fatihi Turgut Alp’in oğlu İlyas Beyle alakalıdır.
Bu yöre,onlara müştereken dirlik olarak verilmiştir. Daha sonraki yıllarda burasını, Doğancı-başı tasarruf etmiştir.
İsmail Hakkı Uzunçarşılı tarafından hazırlanan ve Türk Tarih Kurumu’nca, 1982 yılında 4 üncü baskısı yapılan Osmanlı Tarihi adlı eserin birinci cildinde ve ekler bölümünde yer alan Orhan Gâzîye ait: 749 H. 1348 M. tarihli mülknâme fotokopisinde görüldüğü üzere “Cüyûşü’l-Asâkir Ferzend’e, Pamucak-Deresi’ni, mülk olarak verdim” diyerek bir temliknâme düzenletmiş ve o devrin en yetkili kişilerinin imzaları ile ise bu temliknâme kabullenilmiştir.
Söz konusu temliknâmede verilen arazinin sınırları belirlenirken bazı mevki isimleri zikredilmiştir ki, bunların arasında “Pazarlu Kızı Yeri” tabir edilen bir mevki adı da yer almaktadır. Bu kayıt gösteriyor ki Osman Gâzî’nin oğlu Pazarlu Bey’in, bu yöreyle yakın ilgisi olmuştur.
