Recep Akakuş'un köşe yazısı
İNEGÖL’DE DAĞLAR VE AKARSULAR
İnegöl’ün çevresi 3 dağ tarafından kuşatılmıştır.
Jeolojik açıdan bakıldığında İnegöl’ün çevresinde yer alan Ulu-
dağ ve uzantısı olan Domaniç dağları, genç dağlardır. Kuzeyinde yer alan Ahî Dağı ise yaşlanmış ve oturmuş bir sıra dağ silsilesidir.
Uludağ ve Domaniç dağları, İnegöl Ovası’nı güneyden bir hilal şeklinde sarmıştır.
Diğer yandan İnegöl Ovası’nın kuzeyinde de doğu batı istikametinde uzanan Ahî Dağı silsilesi yer alır ki bu dağ silsilesinin, batı bölümünde yer alan Hamza Bey veya Ermeni Beli adı verilen derin vâdi, Ahî Dağı’nı iki kısma ayırır.
İnegöl Ovası’na, çevresindeki dağlardan inen ve ovayı, bir baş-
tan bir başa geçen bütün akarsular, bu derin vâdi aracılığı ile Yenişehir Ovası’na aktarılır. Burası İnegöl’ün tüm akarsularının birleşip toplandığı yerdir. Boğazköy’ün sınırları içinde inşa edilen ve aynı ismi taşıyan baraj gölünde kontrol altına alınarak Yenişehir Ovası’nın sulanmasında değerlendirilir.
İnegöl Ovası’na gelince, burası yukarıda işaret edildiği üzere genel şekliyle, doğu ve batı istikametinde uzanmış, bir yeşil fasulyeye benzer. Deniz seviyesinden itibaren yüksekliği, 320 metre civarındadır. Uzunluğu, 24 kilometredir. En geniş yerinde eni, 9 kilometredir. Yüzölçümü ise 142 kilometre karedir.
Güneybatıdan, kuzeydoğuya doğru eğim göstererek Kozluca Köyü ile Akhisar Köyü yakınında drenaj oluşturan İnegöl Ovası, Hamzabey Boğazı’na ulaşır.
Uludağ ve Domaniç Dağları’ndan inen akarsuların debileri, oldukça yüksektir. Ahî Dağı silsilesinde yer alan akarsuların debileri ise çok düşüktür. Hatta yaz mevsimlerinde bunların bir kısmı, kurumaktadır.
İşte derelerimiz:
İnegöl Ovası’na Uludağ ve Domaniç Dağları’ndan inen akarsular, batıdan doğuya doğru, şöyle sıralanır: Kara Dere, Kavaklı Dere, Ak Dere/ Cerrah Deresi, Hoca Köy Deresi/ Ali Ağa Deresi (Bu iki derenin birleştirilmiş şekli Kalburt Deresi adını alır . Bedre deresi, Akçasu Deresi, Çamlık / Çandır/ Hamamlı Deresi, Mezit Deresi.
Bunlardan son üçünün birleşimi olan Koca Dere, İnegöl Ovası’nı kuzeyden yalayarak Hamzabey Boğazı’na ulaşır.
Ahî Dağı’ndan İnegöl Ovası’na inen dereler de, batıdan doğuya doğru Bayram Deresi, Değirmen Deresi, Dömez Deresi, Güngörmez Deresi, Karanlık Deresi, Kocagüney Deresi, Çayköy / Cehennem Deresi şeklinde sıralanır.
Hiç şüphesiz bu isimler sıralanırken; arka planda yer alan ve bu dereleri besleyen küçük dereler, kaydedilmemiştir. Farkında mısınız, bilmiyorum ama İnegöl’ün o kadar çok deresi var ki. En az 20 tanesinin ismini sayabiliyoruz. Bunca su kaynaklarına rağmen, İnegöl hala su sıkıntısı yaşarsa, bu doğanın sorunu mudur, yoksa yöneticilerimizin mi? Peki suyu bu kadar pahalı içmemizi neyle izah edeceğiz?
