Recep Akakuş yazdı
Aksungur’un mülkü olan Sungur Paşa Köyü, Onun ölümünden sonra varisleri tarafından İbniyet/Evladlık esasına dayalı vakıf haline getirilmiştir.
Bu arada devlete tam techizatlı iki asker temin eyleme yükümlülüğü üstlenilmiştir ki, buna eşkin verme denir.
Kaynaklara aksetmiş bilgiler değerlendirildiğinde görülecektir ki Kızıl Murad oğlu Aksungur-bir diğer ifade ile-Sungur Paşa, sıradan bir insan değildir. Ankara’nın fethinde önemli rol üstlendiği gibi İnegöl yöresine Ahî geleneği’ne sahip Türkmenlerin getirilip yerleştirilmesinde çok önemli rol oynamıştır.
Uzunca bir ömür sürdüğü anlaşılmaktadır. Zira üç Osmanlı hükümdarına, saray nâzırı olarak,hizmet eylemiştir.
İnceleme gezim sırasında köylülerin, Aksungur’u, bir köy dedesi gibi telakkî ettiklerine şahit oldum. Halbuki O, bir köy dedesi olmanın ötesinde büyük bir devlet adamıdır.
Esas itibariyle Koçi Köyü, kendisine mülk olarak verilmiştir. Varislerinden Paşa Melek ise burasını, ibniyet/evladiyet sistemi içinde vakfeylemiş ve nesli tükendiğinde de vakfa konu olan köy gelirini Hüdavendigâr Sultan I. Murad’ın Bursa Çekirge’de inşa etmiş olduğu imarete vakfeylemiştir. Şu kadar var ki, nesli tükeninceye kadar vakıf geliri, çocuklarına ve torunlarına ait olacaktır.
Günümüzde Sungur Paşa adıyla anılan köyde Aksungur’a ait türbe, hamam ve cami, hâlen, ayaktadır. Mevcut cami, mimarî yapısı itibariyle, eski değildir. Tanzimat devrinde yeniden ihyâ edilmiş ve o günün mimarî tarzına göre inşâ olunmuştur.
Aksungur’u bir de Kâmil Kepecioğlu’nun hazırlamış olduğu Bursa Kütüğü adlı eserinden izleyelim: “Aksungur Ağa, Birinci Murad’ın, emîr-i âlemidir. Oğlu Yıldırım Bayezit ile Germiyan oğlunun kızı Devlet Hatun’un, tarihlerde emsâline az tesadüf edilen, muhteşem düğünü münasebetiyle adı, tarihlere geçmiştir.
Kütahya’dan gelin almak üzere Bursa Kadısı Koca Efendi ile Aksungur Ağa ve bunlar ile karıları ve Yıldırım Bayezit’in dâyesi hatun ve üç bine yakın Bursa’lı, Kütahya’ya gelin almaya gitmişler ve Germiyan Beyi Süleyman Şah, kızını Aksungur Ağa’nın karısı ile dâye hâtuna teslim ederek Bursa’ya gönderniştir. Bursa’da da büyük ve de benzeri görülmeyen bir düğün yapılmıştır. 1381 yılında yapılan bu düğünde Aksungur Ağa, yüksek bir mevki sahibi olduğu gibi gidip gelen kafileye de başkanlık etmiştir.”
Kaynaklarda görülen bilgilerden de anlaşılacağı üzere Aksungur, Osmanlı hükümdarlarının çok yakınında bulunmuş ve üç Osmanlı hükümdarına hizmette bulunmuştur. 1381 yılında sağ olduğuna göre Yıldırım Bayezit’in hükümdar olduğu yıllarda Hakk’a yürümüş olsa gerektir. Türbesini ziyaret ettiğimde doğum ve ölüm tarihleri ile ilgili her hangi bir kayda rastlamadım.
