Noktacı Kasım Efendi’nin etkilediği kişilere gelince; bunların başında İshak Paşa kethüdâsı Sofu Hacı Sinan Efendi, gelmektedir.
Noktacı Kasım Efendi, onu derinden etkilemiş olacak ki Sinan Bey, İnegöl-Merkez Mahallesi’nde cami, hamam ve sıbyan mektebi yaptırdığı gibi Yenişehir-Köprühisar’da bir zaviye ve Bursa-Murâdiye Beşikçiler semtinde bir mescid ve bu mescidin yanında bir de Halvetî tekkesi inşa ettirmiştir.
Noktacı Kasım Efendi, Hamzabey oğlu Derviş Mehmed Beyi de yine derinden
etkilemiştir. Bu zâtın da Bursa-Emir Sultan’da bir sıbyan mektebi yapmasına vesile olduğu gibi torunu ve Mercidabık şehidi Bolu sancak beyi Mehmed Bey’in de İnegölKulaca Köyü ile Hamzabey Köyü’nde mescid ve medrese yapmasına vesile olmuştur.
Bu hususta Prof. Dr.Ömer Lütfü Barkan ve Enver Meriçli tarfından hazırlanan Hüdâvendiğâr Livâsı Tahrîr Defterleri adlı kaynak (C.I, s.119, madde: 1999 ve s.121, madde: 202/ 11) eserde görüldüğü üzere Mehmet Bey’in, inşa ettirdiği bu hayrî eserlerin işletmesiyle ilgili vakıflar, tesis edilmiştir. Şöyle ki:
KULACA KARYESİ: “B / 1520 ve C / 1573 yılı sayım ve tahrirlerinde Karye-i Kulaca ki Savcıbey oğlu Süleyman Bey mülküdür; şimdi kızı Hatice Hatun, mülkiyet üzere tasarruf ider deyû kayd olunmuş (d.d.k.)
(E.h.h./ Yani: El’ân, hâli hazırda) vech-i meşrûh üzere mutasarrıfdır.
Elinde Merhûm Sultan Mehmet’den ve padişahımız (Hullide hilkatühü
hazretlerinden) nişân-ı şerif var, deyu kayd olunmuş (d.d.k.).
Hâliyâ / şu anda Süleyman Bey kızı Hatice Hatun, Kulaca nâm karyeyi
vakfetmiş mâdem ki kaydı hayattadır / yaşadığı müddetçe kendü mutsarrıf
ola; andan sonra ki fevt ola / öldüğünde de her gün altı cüz / Kur’ân-ı
Kerîm okuna..
Bu altı cüz Kur’an-ı Kerîm’den birer cüz Kur’an-ı Kerîm, Hatice
Hatun’un atasının ve anasının ruhu için okuna ki bunlar, Bursa’da
Kükürtlü nâm mevdı’deki türbede medfundurlar. Bu nedenle cüz okuma
işi, burada yapılacaktır.
Geride kalan dört cüz’den bir cüz Kur’ân-ı Kerîm, kendi ruhu için
okuna… Bir cüz Kur’ân-ı Kerîm, zevci Mehmet Bey ruhu için okuna... Bir
cüz Kur’ân-ı Kerîm, kızı Fatma Hatun ruhu için okuna… Bir cüz Kur’ân-ı
Kerîm’de kızı İl-aldı Hatun ruhu için okuna… Son zikredilen bu dört cüz
Kur’ân-ı Kerim, Bursa-Kükürtlü’deki Fatma Hatun Türbesi’nde okuna…
Cüzhânlardan her birine yevmî birer akçe, vakf-ı mezkûrun hâsılından
verile….
Ve Fatma Hatun fevt olduktan sonra büyük oğlu Mustafa Çelebi,
mütevellî ola… Ve nezâret kendü oğlu Hamza Çelebîye âit ola… Mustafa
Çelebi, fevt olduktan sonra da tevliyet, Hamza Çelebi’nin ola… Ve nezâret,
Ali bin Mustafa Çelebi’ye âit ola… Ve Hamza Çelebi, fevt olduktan sonra
tevliyet, mezkûr Ali Çelebi’ye âit ola… Ve nezâret, Mehmet Çelebi bin Hamza Çelebi’ye âit ola…
Kaçan /Ne zaman bunlar, fevt olsalar tevliyet, bu mezkûrların aslah-ı
mâ dûnuna / yaşantısı en düzgün ve en ölçülü olana âit ola… Bunlar,
cümle münkarız olduktan sonra tevliyet ve nezâret, nesl-i Osmandan
padişah kim olur ise tevliyet, ona âit ola…
Ve cihet-i tevliyet, nısf-ı oşr-i galle / gelirin onda birinin yarısı ola….
Ve nezâret, rub-ı oşr-i galle / Gelirin onda birinin dörte biri ola..
Ve Fatma Hatun, fevt olduktan sonra, eğer deyni / borcu çıkacak olur
ise, vakfın zevâidinden bu borç edâ oluna… Ondan sonra zevâid, mesâlih-i
karyeye sarf oluna.. Deyû tayîn etmiş (m.d.d. a. Kemâ kân). (YARIN DEVAM EDECEK İNŞALLAH!)
RECEP AKAKUŞ Hocanın eserinden düzenleyip yayına hazırlayan
Ayhan Talha Bayraktar
