Murat Altın yazdı
Engin hoşgörüsüyle bilinen Hacı Bektaş Veli, yaşadığı 13. yüzyıldan bugüne öğretileri ve mesajlarıyla insanlığa sevgi, barış ve kardeşlik için yol gösteriyor.
HACI BEKTAŞ VELİ KİMDİR?
Öğretileriyle insanlığın değer hazinesi, Anadolu erenlerinden Hacı Bektaş Veli, odağına insanı aldığı ilkeleriyle asırlardır insanlığın yolunu aydınlatıyor.
Lokman Parende'den ilk eğitimi alıp Hoca Ahmed Yesevi'nin izini takip eden Hacı Bektaş Veli, omuzlarına yüklediği manevi emaneti Horasan'dan Anadolu'ya taşıyarak şekilden öte öze öncelik veren düşünce sistemiyle talebeler yetiştirip, öğretilerinin yüzyıllarca insanlara ulaşmasını sağladı.
Alevi-Bektaşilerin piri Hacı Bektaş Veli, engin ilmiyle ortaya koyduğu sevgi merkezli öğretilerini Anadolu'dan Balkanlar'a tüm kuşaklara miras olarak bıraktı.
Kaynakların çoğunda 1209 tarihinde dünyaya geldiği, 1271 yılında Hakk'a yürüdüğü bilgisi yer alan Hacı Bektaş Veli hakkında bilinenler, Elvan Çelebi ve Ahmet Eflaki'nin eserleri ile Hacı Bektaş Veli'nin Velayetnamesi'ne dayanıyor.
Hacı Bektaş Veli'nin, Horasan'ın Nişabur şehrinde doğduğu, İmam Musa Kazım'ın neslinden geldiği, bugünkü adı Hacıbektaş olan Sulucakarahöyük'e, kendine bağlı "Bektaşlu" adını taşıyan oymakla göç ettiği bu eserlerdeki bilgilerden anlaşılıyor.
Hacı Bektaş Veli, hayat sürdüğü Sulucakarahöyük'te, Anadolu insanının gelenek ve göreneklerini özümseyerek yeni bir bilim ve öğreti merkezi kurdu.
Hacı Bektaş Veli'nin anlayışı, Anadolu'nun yanı sıra Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna Hersek, Kosova, Kuzey Makedonya, Macaristan ve Azerbaycan'a kadar birçok yerde kabul gördü, toplumlarca benimsendi.
Çok sayıda talebe yetiştiren Hacı Bektaş Veli, Anadolu Selçuklu Devleti'nin siyasi, ekonomik ve kültürel düzeninin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı dönemde, birlik ve beraberliğin sağlanmasına önemli katkılar sundu.
BİR OLALIM DİRİ OLALIM
Osmanlı'nın kuruluşunda ve Anadolu'nun Türkleşmesinde önemli katkısı olduğu belirtilen Hacı Bektaş Veli, "İncinsen de incitme.", "Bir olalım, iri olalım, diri olalım.", "Eline, diline, beline sahip ol.", "İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.", " İyiyi ve kötüyü seçen akıldır.", "Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et" sözleriyle insanlığa yol gösterdi.
Yaşamı Sulucakarahöyük'te sona eren Hacı Bektaş Veli, Nevşehir'e bağlı ilçe olan Hacıbektaş'taki türbesine defnedildi.
Hacı Bektaş Veli'ye ait olduğu genel olarak kabul edilen eserler ise "Besmele Şerhi", "Fatiha Suresi Tefsiri", "Makala", "Kitabü'l-Feva'id", "Hacı Bektaş'ın Nasihatleri", "Makalat-ı Gaybiyye" ve "Kelimat-ı Ayniyye"dir.
İSMİ NEVŞEHİR'DEKİ ÜNİVERSİTEDE YAŞATILIYOR
Hacı Bektaş Veli'nin isminin yaşatılması amacıyla Nevşehir Üniversitesinin adı 7 Kasım 2013'te Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) olarak değiştirildi.
NEVÜ bünyesindeki Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Enstitüsü'nde "Alevi Bektaşi Kültürü" ve "Alevi Bektaşi İlmi Kaynakları" adlı iki ayrı lisansüstü programda verilen eğitimlerle Alevilik ve Bektaşiliğin tarihi, sosyolojik ve edebiyat boyutu incelenerek bilim dünyasına yeni bakış açıları kazandıran çalışmalar yapılıyor.
HOCA AHMED YESEVİ KÜLTÜRÜNÜ ANADOLU'YA TAŞIDI
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Hilmi Çolakoğlu, AA muhabirine, Hacı Bektaş Veli'nin kültürü ve öğretilerini belirli günlere sığdırmanın mümkün olmayacağını, onun emir ve tavsiyelerinin günlük yaşama yansıtılması gerektiğini belirtti.
Hacı Bektaş Veli'nin bu topraklar için önemli ve büyük bir şahsiyet olduğunu ifade eden Çolakoğlu, "Hünkar Hacı Bektaş Veli, Hoca Ahmed Yesevi'nin kültürünü Anadolu'ya taşıyan insandır. Düşünün ki kilometrelerce uzaktan Anadolu'ya belli bir görevi yerine getirebilmek için göç etmiş insanlar. Bu intikalin arakasındaki büyük hedefi, büyük içeriği çok iyi anlamamız gerekiyor. Bu kişiler eser olarak insan, kültür ve devlet oluşturmuşlardır." dedi.
Hacı Bektaş Veli'nin asırlar ötesine uzanan sözlerinde Kur'an-ı Kerim ve hadis-i şerifleri referans aldığını dile getiren Çolakoğlu, "Anadolu'ya geldiğinde Hoca Ahmed Yesevi'den ve o yoldan alığı manevi kıymetleri Anadolu'ya taşımış oldu." ifadesini kullandı.
Çolakoğlu, İslamiyet'in Anadolu'ya yayılması, kökleşmesi ve buradan da Balkan ülkelerine taşınmasında Hacı Bektaş Veli'nin büyük görev üstlendiğini belirterek, şunları söyledi:
"Hünkar Hacı Bektaş Veli bize bazı emirler, tavsiye ve dualarda bulunuyor hatta bu dualar bir günlük, bir yıllık ve o büyük zatların ömürleriyle kısıtlı olan süreler için değildir. Bunlar ilelebet geçerli olan emir ve tavsiyelerdir. Çünkü hadis-i şerifler ve Kur'an-ı Kerim'den ilham almaktadır. Üniversitemizin adını taşımakla gurur duyduğu Hünkar Hacı Bektaş Veli'nin 'Ara, bul' şeklinde iki kelimeden ibaret bir sözü var. Bu çok kısa bir söz olarak gelebilir ama 'aramak' emri var, bilim aramak, sağlık, refah, güzellik, teknoloji aramak gibi çok yönlü anlam ifade ediyor. Sonra 'bul' kelimesi geliyor. Bunda ise hem bir emir hem de dua var. Demek ki Hünkar Hacı Bektaş Veli, iki kelimeyle bize günümüzde her türlü güzelliği, iyiliği aramak ve bulmakla ilgili dua ve tavsiyede bulunmaktadır. Bizler, tefekkür ederek onların sözlerindeki içerikleri anlamaya çalışmalıyız."
