Recep Akakuş'un köşe yazısı

İnegöl’ün fetih tarihi olan 1299 yılı baz alındığında ekonomik değerlerin üretimi ve de bu konuda gerçekleştirilen ekonomik yapılanma hakkındaki yazımıza devam ediyoruz:

Fatih Sultan Mehmed’in sadrazamların- dan Amasya kökenli İshak Paşa cami, kervensaray, hamam, dükkân ve türbeden oluşan görkemli imaretini inşa ettirip 1469 yılında helkın hizmetine sununca, yukarıda açıklandığı üzere, “Nakkarezen Çiftliği”nın yerini İshakpaşa İmâreti almıştır.

 Bu imareti ve çevresindeki ticarî faâliyetleri yönlendiren düâyen kişi de İshak Paşa’nın âzâdlı kölesi ve de vakıf nâzırı Sofu Hacı Sinan Efendi, olmuştur.

Bu zât, daha sonraki yıllarda devletçe yetkili kılınmış ve 1509 depremi sonrasında İnegöl’ü yeni baştan kurarak merkez mahalleye kendi adını vermiş ve de “bey” olarak anılmaya başlamıştır.

1717 yılında vuku bulan deprem sonrasında İnegöl coğrafyasına Balkan kökenli Anadolu beyler beyi Küçük Cafer Paşa’nın gölgesi düşmüştür.

Bu zât, bir taraftan vuku bulan depremin sebep olduğu yaraları sararken bir taraftan da ticârî alanda yapılacak faâliyetleri, organize etmiştir.

İshakpaşa Îmareti’nin, yetersiz kaldığı için kaldıramadığı ticârî faâliyet yükünü karşılamak üzere; 1727 yılında “İnegöl-Beylik Hanı” nı inşa ettirmiş ve halkın hizmetine sunmuştur.

Daha sonraki yıllarda “Cafer Paşa Hanı” diye de isimlendirilen bu han ve de İshakpaşa Kervansaryı, Kurşunlu Beldesi’nde yer alan Yıldırım Kervansarayı ve Ortaköy’de yer alan Dayı Karacabey Kervansarayı ile bağlantılı olarak İnegöl coğrafyasının ticârî merkezleri olmuştur.

Sultan II. Mahmut (1808-1839) devrine gelince de İnegöl’de oluşan ticarî hayatta: koza hanları ve böcekhaneler devreye girmiştir.

Orman ürünlerinin, hayvansal ürünlerin, tahıl ürünlerinin, sebze ve meyva ürünlerinin satışı için İnegöl kasabası içinde Pazar yerleri oluşturulmuştur.

Odun Pazarı, Hayvan Pazarı, yoğurt pazarı, sebze pazarı, zahire pazarı, kadınlar pazarı gibi mahalli pazarların yanı sıra İnegöl’de “Bedesten “adı verilen kapalı çarşılar, inşa edilmiştir.

1891 yılı itibariyle İnegöl ilçesin de 13 han, 89 kahvehâne, 574 dükkân,

16 fırın, 15 debbağhâne, 16 yağhâne, 13 böcekhâne, 16 kiremithane,

8 ipek fabrikası, 74 değirmen, 11 mağaza, ipek dokumacılığı ile ilgili 60 adet mancınık ve 1 otel bulunmaktadır.