Recep Akakuş'un köşe yazısı
Kamusu’l – A’lam isimli çok önemli bir eser var. Bu eser umumi bir tarih, coğrafya ve meşhur adamlar ansiklopedisidir.
Şemseddin Sami tarafından kaleme alınmıştır. Şemsettin Sami, GS Futbol Kulübü kurucusu Ali Sami Yen’in babasıdır.
Kamusu’l – A’lam, toplam altı ciltten ve yaklaşık dört bin sayfadan oluşan devasa bir eserdir. İlk cildi 1889 yılında yayımlanmış; sonuncu cildi ise 1898 yılında yayımlanmıştır.
Bu eserde İnegöl hakkında da bilgi verilmektedir.
“Kâmûsü’l-Âlâm” adlı kaynak eserde İnegöl, şöyle anlatılmıştır:
1-Bağ, bahçe ve çayırları çoktur.
2-Suyu ve havası pek latiftir.
(Bir ve ikinci maddeye dikkat. Bir zamanlar İnegöl, özellikle tatlı suları, temiz havası, bağ ve bahçeleri ile anılmış ve kayıtlara geçermiş.
3-Merkezde 5000 kadar ahalisi olup yalnız bunlardan 200 kadarı Rum’dur.
4-Kasabanın içinde Yıldırım Sultan Beyazıt Han’ın eseri olan Cuma Cami-i Şerifi ile İshak Paşa ve Kāsım Efendi camileri mâmurdur.
5-İshak Paşa Camii’nin yanında 15 odalı bir medresesi vardır.
6-Kasaba merkezinde alaca bez ve çarşaf imalatına mahsus 23 el tezgâhı vardır.
7-İnegöl kazası, Yenice ve Domaniç nahiyeleriyle beraber 105 köyden oluşmaktadır.
(Bir zamanlar Yenice ne kadar İnegöl ile birlikte anılıyorsa Domaniç de o kadar İnegöl’e aitmiş)
8-Mezkûr ova, Sakarya’ya dökülen Koca Dere, buna tâbi olan bir çok çay ve dereler ile sulanmakta, pek verimli ve bereketli bir ovadır.
9-Dağlarda dahi ormanları çok olup; ak, kara ve sarı çam ile gürgen, kayın ve meşe ve sair ağaçlar bulunur ve hayli kereste ve de odun elde edilir. Bu ormanlarda 12 adet su hızarı vardır.
(İşte bu nokta İnegöl Mobilyasının tarihi kaynağını teşkil ediyor.
10- Kazada belde ve köyleri ile birlikte; 90 cami ve mescit, 4 kilise, 4 medrese, 90 çocuk mektebi, 8 han, 341 dükkân ve 4 hamam mevcuttur.
11-Merkez-i Kazadan 2,5 saat mesafede meşhur Çitli Maden Suyu çıkar.
12- Oylat ismi ile meşhur bir kaplıca bulunup suyu çok ve hamamı muntazamdır.
13-Manisa il sınırları içinde, Alaşehir İlçesi’ne bağlı nahiyelerden birinin adı da İnegöl’dür.
Aydın ve Manisa taraflarında da İnegöl isimli yerleşim alanları bulunduğundan, diğerlerinden ayırt etmek için Bursa yakınındaki İnegöl’e, Bursa İnegöl’ü denmiştir.
(Ne zaman il oluruz, ‘Bursa İnegöl’ü’ olmak sıfatı da tarihe karışır İnşallah!)
