RECEP AKAKUŞ'un köşe yazısı
Türklerden önce İnegöl’de yaşayanlar hangi isimleri kullanmışlar?
Dün Modra ismini paylaşmıştık. Sorumuzun cevabı için dünden kaldığımız yerden devam ediyoruz.
Tarihî verilere göre; asırlar boyunca Bitinyalılar ve Romalılar, İnegöl yöresine
Modra demişlerdir
Anadolu’da Bizans dönemi başlayınca İnegöl yöresinin adı değiştirilmiş ve bu yöreye, önceleri, Antiktoma sonraları da Anljelokoma adı verilmiştir.
Şimdi bu isimlerin hikayesini paylaşalım.
Bilindiği üzere 325 yılında İznik’te ilk defa toplanan yüksek rûhânî mecliste İskenderiye metropoliti ile İnegöl yöresinde ikâmet eyleyen meşhur Aziz Tomas, teslîs yani üçlü tanrı sistemine karşı çıktıkları için, aforoz edilmişlerdir.
325 yılında İznik’te toplanan ruhânî konsilden önceki dönemde Hıristiyan
dünyasında bir çok mezhebin yanı sıra bir de Aryanizm Mezhebi
bulunuyordu.
Bu mezhebe mensup ünlü Hıristiyan azizlerinden Aziz Tomas
da İnegöl coğrafyasında ikamet eylemekteydi.
Bunun için Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde bu yöreye, Eski Aziz Tomas’ın Yeri anlamına gelmek üzere Antiktoma adı verilmiştir.
Bizans devrine üçlü tanrı sistemi tartışılırken bir taraftan da iktidara muhalefet eden Hıristiyan din adamları ve rahibeler, Uludağ’a yani o zamanki adı ile Olimpos Dağı’na sürgün edilmişlerdir.
Bunlardan biri de Aziz Tomas’tır.
İnegöl’e Anjelokoma adının verilmiş olması, muhtemelen yine bu sürgün
olayıyla bağlantılı.
Zira Latince’de Anjelo, melek demektir. Koma kelimesi de derin uyku anlamına gelmektedir.
Bu iki kelime birleştirilince Anjelokoma ismi ortaya çıkmaktadır ki anlamı, derin uykuya dalan melek demektir.
Bu sözcük de Modra ve Antiktoma isimleri gibi coğrafî nitelik taşıyan isimlerdir.
Tıpkı Modra teriminde görüldüğü gibi teşbih ve benzetmeden yola çıkılarak bu yöreye, Antiktoma veya uyuyan melek anlamında Anjelokoma adı verilmiştir.
İnegöl’deki Şehitler Köyü’nün, geçmiş yıllarda taşıdığı Domaköy ismi de bu Aziz Tomas adı ile bağlantılıdır.
Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki; buraya İnegöl ismini Türkler vermiştir.
İnegöl ismi ana göl anlamındadır. Türklerden önce Batılılar İnegöl’e, Modra, Antiktoma ve Anljelokoma isimlerini vermişlerdir
