Merhaba İnegöl'ün güzel insanları!
İnegöl'ün tarih ve kültürüne dair yazılarımıza devam ediyoruz.
İnegöl’ün güneydoğusunda, Çamlık Deresi’nin İnegöl Ovası’na ulaştığı noktada yer alan Hamamlı Köyü, doğal güzellikleri ve köklü tarihi ile dikkat çeken bir yerleşim yeridir. İnegöl şehir merkezine 12 kilometre uzaklıktaki köy, 1990 yılında 356 kişilik bir nüfusa sahipken, 2000 yılında bu rakam 616 kişiye ulaşmıştır. Yakın çevresinde Çitli-Hasan Paşa, Alibey, Orta Köy, Gündüzlü ve Aşağıballık köyleri bulunan Hamamlı, verimli toprakları ve zengin tarım kültürüyle tanınmaktadır.
Köy arazisinin büyük bir kısmı ovada yer alırken, Hasan Dede ve Çam Koru gibi daha engebeli bölgeler ise su kaynağından mahrumdur. Bu bölgelerde yalnızca kuru tarım yapılabilirken, ova kısmında her türlü meyve ve sebze yetiştirilmektedir. Elmacılığın günümüzde yaygın olduğu köy, geçmişte yetiştirdiği domateslerle adından söz ettirmiştir. Köylüler geçimlerini büyük ölçüde tarım ve ziraatla sağlamaktadır.
Hamamlı Köyü’nün tarihi ise bölgenin bir çiftlikler bölgesi olduğunu ortaya koymaktadır. Köyün tarihi sürecinde, Yıldırım Beyazıt devri beylerinden Firuz Beyzâde Emîr-i Ahûr Ali Bey veya Sultan İkinci Murad ve Fatih Sultan Mehmed devrinin beylerinden olan İzmir fatihi Hamza Bey’in torunlarından Ali Bey'in, Hamamlı yöresi üzerinde büyük etkisi olmuştur. Ali Bey’in ölümünden sonra çiftlikler, oğulları Pervane ve Karabey’e intikal etmiş ve bu çiftlikler üzerinde köyler oluşmuştur.
Hamamlı adının kökeni de bu tarihle doğrudan ilişkilidir. Çamlık Deresi’nin batısında kalan hamam, bu köyün adının "Hamamlı" olmasına neden olmuştur. Çamlık Deresi’nin doğusunda Karabey’e ait bölge ise, yıllarca Yanık Değirmen ve Ören yeri gibi isimlerle anılmıştır. Bu bölge, tarlalarda gübre kullanımına yönelik yöntemlerle de anılmış ve ilk zamanlarda Bokluca adıyla bilinmiştir. Zamanla, domuzların tarlalara zarar vermemesi için çitlerle çevrilen araziler nedeniyle bölge, "Çitli" adıyla tanınmaya başlamıştır. Çitli isminin bazı kaynaklara göre "çift" teriminden türediği de ileri sürülmektedir.
Hamamlı Köyü, yerli bir köy olarak Manav statüsünde kabul edilmektedir. Yerleşik düzene ilk geçen topluluklardan oldukları için bu isimle anılan köylülerin, köyün engebeli bölgelerindeki yapay orman düzenlemeleri, Çamlık Dedesi gibi isimlerle de anılmaktadır. Köyün tarihi belgelerinde bu düzenlemelere "şenlendirme" adı verilmiştir. Resmî kayıtlara göre, köy, ilk dönemlerde Mezraa-i Ali Beğ adıyla bilinirken, zamanla Ahîler olarak kaydedilmiş, Pervane ve Karabey kardeşlerin vefatından sonra ise Hamamlı ve Çitli isimleri yaygınlaşmıştır.
Sonuç olarak, Hamamlı Köyü, doğal zenginlikleri, tarihi kökleri ve tarımsal üretimi ile İnegöl’ün önemli yerleşimlerinden biridir. Geçmişten günümüze taşınan tarihî izler, köyün kültürel ve coğrafi mirasının ne denli değerli olduğunu göstermektedir.
Sıradaki yazımızda görüşmek üzere! Yaşam sevinciniz eksik olmasın!
